Η άγνωστη» Μαρίκα Κοτοπούλη. Διάφορες πτυχές, γεγονότα και… εκφράσεις από την ζωή της!
Γράφει ο Ιάσονας Τριανταφυλλίδης
Κάποια στιγμή κάποιος ρώτησε την Μαρίκα Κοτοπούλη «το συνταγματάρχη Κοτοπούλη τι τον έχετε κυρία Μαρίκα;» και εκείνη του απάντησε «χεσμένο πουλάκι μου»…
Κάποια άλλη στιγμή ο συγγραφέας Κωστής Μπαστιάς της ζήτησε να προλογίσει σε μια εκδήλωση το βιβλίο του «Μηνάς ο ρέμπελος» και εκείνη του είπε «βρε Κωστή τι να πω για ένα βιβλίο που ο ήρωας στις μισές σελίδες πυροβολεί και στις άλλες μισές γ@@αει, τι να πω, αιματοχυσία και ψωλοβρόντι στο Αιγαίο;»…
Στην κατοχή όταν οι Έλληνες λιμοκτονούσαν, ανάμεσα σε άλλες, υπήρχε μια οργάνωση η ΟΥΝΡΑ η οποία έστελνε απέξω διάφορα βοηθήματα για τους Έλληνες, μέσα σε όλα και κάποια ρούχα, αποφόρια διαφόρων κυριών από την Αμερική.
Κάποια στιγμή, λοιπόν, είδε η Κοτοπούλη να καταφθάνει για την πρόβα στο θέατρο μια νεαρή ηθοποιός ντυμένη με την τελευταία λέξη της μόδας, όλα ακριβά ρούχα.
Βέβαια, φαινόταν ότι η μικρή είχε σχέσεις με κάποιον γερμανόφιλο μαυραγορίτη και η Μαρίκα της είπε με νόημα: «Ωραίο το μοντελάκι σου κουκλίτσα μου» και η μικρή απάντησε ευθαρσώς: «Από την ΟΥΝΡΑ κυρία Μαρίκα».
Η Μαρίκα εκτίμησε την ετυμολογία της και δεν το συνέχισε. Την άλλη μέρα όμως η μικρή πήγε με άλλο μοντελάκι και επαναλήφθηκε ο ίδιος διάλογος. Η Μαρίκα πάλι δεν απάντησε. Λίγες μέρες μετά όμως που έκανε πολύ κρύο, το θέατρο φυσικά δεν είχε καλοριφέρ, στο τεράστιο τότε ΡΕΞ – Κοτοπούλη, είχανε βάλει για την πρόβα στη μέση της σκηνής ένα μαγκάλι με αναμμένα κάρβουνα, όπως κάνανε τότε. Μπαίνοντας η Κοτοπούλη είδε τη μικρή με άλλο μοντελάκι και για να ζεσταθεί να έχει κάτσει κολλητά στο μαγκάλι και να το έχει σχεδόν αγκαλιάσει με τα μπούτια της. Και τότε η Μαρίκα δε ρώτησε, απλώς της είπε «Πρόσεχε κοριτσάκι μου θα κάψεις την ΟΥΝΡΑ».
Στα χρόνια του ’20 που δεν υπήρχαν καταστήματα καλλυντικών στην Αθήνα, γύριζαν διάφοροι και πουλούσαν καλλυντικά στους ηθοποιούς. Ένας από αυτούς επέμενε για ένα κραγιόν που ήταν η τελευταία μόδα στο Παρίσι και μάλιστα ήθελε να της βάλει ο ίδιος το κραγιόν στα χείλη για να της δείξει πώς το φορούσαν στο Παρίσι τότε. Εκείνη την εποχή ήταν πολύ της μόδας το κραγιόν οι κυρίες να μην το βάζουν σε ολόκληρα τα χείλια αλλά μόνο στο κέντρο, στρογγυλό, κάτι σαν στρογγυλή καρδιά.
Το είδε η Κοτοπούλη στον καθρέφτη και του είπε «Αχ μπράβο αγόρι μου, πάντα ήθελα να δω πως είναι η κω@@τρ@@@δα μου αλλά δεν ήξερα πως να τη δω».
Συγγνώμη για τις βωμολοχίες, αν και στην εποχή μας αυτά είναι τίποτα, αλλά ήθελα να σας δείξω το πνεύμα και την ετυμολογία και την τσεκουράτη γλώσσα της Κοτοπούλη – γι’ αυτό άλλωστε τη λάτρευε ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ο 1ος, που απ’ ότι λένε ήταν επίσης τρομερά βωμολόχος.
Η Κοτοπούλη μπορεί να ήταν βασιλική εν αντιθέσει με τη μεγάλη της αντίπαλο την Κυβέλη που ήταν βενιζελική, αλλά δεν καταλάβαινε τίποτα και όλοι τη σέβονταν και την τρέμανε. Στα χρόνια του εμφυλίου όταν κάποιον αριστερό από το θίασο της τον συλλάμβαναν και κινδύνευε με εκτέλεση ή εξορία, επενέβαινε η ίδια και τον άφηναν ελεύθερο. Όπως στην περίπτωση της Ολυμπίας Παπαδούκα, ηθοποιού και μέλος του ΕΑΜ, που όταν πήγε να της πει ευχαριστώ εκείνη της απάντησε «εγώ πρέπει να σου πω ευχαριστώ που με βοήθησες να κάνω το καθήκον μου»…
Όταν στις 31 Ιουλίου 1920 εκτέλεσαν οι βασιλικοί το μεγάλο της έρωτα, τον Ίωνα Δραγούμη, όταν το έμαθε έπεσε στο πάτωμα, άρχισε να ουρλιάζει, να κλαίει και με τα νύχια της έγδερνε το ξύλινο πάτωμα του δωματίου. 30 χρόνια μετά όταν το διηγείτο αυτό σε ένα μαθητή της του είπε «εκείνη την ώρα μέσα στον πόνο μου σκέφτηκα, έτσι πρέπει να παίζεται η Ηλέκτρα»…
Η Μαρίκα Κοτοπούλη γεννήθηκε το 1887 στην Αθήνα, παιδί του Δημητρού και της Ελένης Κοτοπούλη, ηθοποιών που είχαν δικό τους θίασο τότε. Πρωτοανέβηκε στη σκηνή 40 ημερών, όταν χρειάστηκαν ένα μωρό για μια σκηνή ενός έργου. Στα 7 της χρόνια έκανε την πρώτη της επιτυχία, όταν στην πρώτη επιθεώρηση που ανέβηκε ποτέ το «Λίγο απ’ όλα» στις 30 Αυγούστου του 1894, έπαιξε ένα κοριτσάκι που διαμαρτύρεται για την κακή της δασκάλα λέγοντας «Η κυρά μας η δασκάλα που είναι άγρια και κακή, είπε στα παιδάκια τα άλλα πως δεν είμαι τακτική»
• Στα 13 της έπαιξε την 70χρονη κυρά Γιάννενα, τον αγαπητικό της βοσκοπούλας και έσκισε…
• Στα 14 έγινε μέλος του καινούργιου τότε βασιλικού θεάτρου, ήταν μία μεγάλη της επιτυχία της όταν έπαιξε τον Πουκ στο «Όνειρο θερινής νυκτός» του Σαίξπηρ, εμφανίστηκε στην Ορέστεια και μάλιστα διάβασε το ποίημα που είχε γράψει για την αρχαία τραγωδία τότε ο Παλαμάς…
• Από το 1907 μέχρι που πέθανε το 1954 ήταν αδιαμφισβήτητη κυρίαρχη μορφή του ελληνικού θεάτρου. Έως το 1937 στο παλιό θέατρο Κοτοπούλη στην Ομόνοια, εκεί που είναι σήμερα η οδός Μαρίκας Κοτοπούλη εκεί που βρίσκεται σήμερα το έρημο ξενοδοχείο La Mirage. Από το ’37 και μετά στο ΡΕΞ που το εγκαινίασε εκείνη…
• Έπαιξε όλα τα ήδη θεάτρου από αρχαία τραγωδία μέχρι επιθεώρηση και θριάμβευσε σε όλα. Μάλιστα το επιθεωρησιακό νούμερο του 1908 «Εγώ είμαι η νέα γυναίκα που θα ψηφίζω και θα καπνίζω και η καθεμία μας αξίζει για δέκα, δεν δίνω για άντρες έναν παρά»… Χάλασε κόσμο…
• Παρόλο που ονομάστηκε εθνική τραγωδός εν τούτοις λίγες φορές είχε παίξει πραγματική τραγωδία με κορυφαίες τις στιγμές το 1927 όταν ερμήνευσε την Εκάβη στην παράσταση που ανέβασε στο Παναθηναϊκό στάδιο ο Φώτος Πολίτης με σκηνικό σημαδιακό μία σκηνή σαν αυτές που μένουν τότε οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Και το 1949 όταν έπαιξε την Κλυταιμνήστρα στην Ορέστεια του Αισχύλου, που ανέβασε ο Δημήτρης Ροντήρης στο Ηρώδειο με το Εθνικό Θέατρο.
• Έπαιξε πάρα πολλές ερζάτς τραγωδίες όπως η Ιφιγένεια του Γκαίτε και η Ηλέκτρα του Χόφμανσταλ στις οποίες έδωσε τραγικό πάθος με το ταλέντο της και οι οποίες προετοίμασαν το κοινό για την άφιξη της αυθεντικής αρχαίας τραγωδίας.
• Ήταν πολύ άσχημη, πολύ κοντή, σχεδόν ασήμαντη, αν δει κάνεις τα κοστούμια θα νομίζει πως είναι για παιδάκι. Όμως είχε τόσο ισχυρή προσωπικότητα και λάμψη που θαρρείς απ’ ότι λένε ότι ήταν τεράστια πάνω στη σκηνή.
Με την προσωπικότητά της και με τη δύναμη που είχε κατόρθωσε να επιβάλλει στο ελληνικό θέατρο μια σειρά από πολύ μεγάλα ταλέντα, ηθοποιούς, συγγραφείς, σκηνογράφους κ.λπ. κ.λπ. Και όταν κάποια στιγμή το Εθνικό Θέατρο είχε απορρίψει το ’42 ως ακατάλληλους για ηθοποιούς τη Λαμπέτη και την Ηλιόπουλο, έφτιαξε μια δική της σχολής για να τους βγάλει στο θέατρο. Και όχι μόνο αυτό αλλά ανέβασε και ένα έργο «Η Χάνελε πάει στον παράδεισο» για να δείξει σε όλους το ταλέντο της Λαμπέτη και έπαιξε εκεί ένα πολύ μικρό ρολάκι για να την επιβάλλει και τα κατάφερε βέβαια.
Έζησε ένα παθιασμένο έρωτα από το 1908 έως το 1920 με τον Ίωνα Δραγούμη και παντρεύτηκε το 1923 το Γιώργο Χέλμη και έζησαν μαζί μέχρι που έφυγε εκείνη το 1954, Σεπτέμβρη. Η τελευταία φορά που εμφανίστηκε στη σκηνή ήταν το 1953 το Μάρτιο σε μια περιοδεία στη Σύρο όπου έπαιξε την παλιά της επιτυχία «Η σκιά» του Νικόντεμη.
Ήταν μια τολμηρή γυναίκα και λέγονταν πολλά για την ερωτική της ζωή και τη συμπεριφορά κ.λπ. κ.λπ. αλλά ήταν και μια σοφή γυναίκα όπως την είχε αποκαλέσει η Λαμπέτη στην αυτοβιογραφία της και έζησε μια έντονη ζωή. Κανείς δε μπορούσε να τα βάλει με τη Μαρίκα Κοτοπούλη.
Για χρόνια η μεγάλη της αντίπαλος ήτανε η Κυβέλη, ενώ στα τελευταία χρόνια της ήταν η Παξινού με το Μινωτή που ένιωθε ότι της παίρνουν τα σκήπτρα στο χώρο της αρχαίας τραγωδίας. Μάλιστα, λίγο πριν πεθάνει νοίκιασε ο άντρας της το ΡΕΞ στην Παξινού και το Μινωτή για να παίξουν εκεί, εκείνη είπε με την γνωστή αιχμηρή της γλώσσα «Μάλιστα, είχαμε 6 απόπατους στο ΡΕΞ, τώρα έχουμε 8»…
Ήταν κάτι παραπάνω από μία ηθοποιός, ήταν ένα σύμβολο. Ο Καβάφης τη λάτρευε. Ο Άγγελος Τερζάκης όταν πέθανε έγραψε ανάμεσα σε άλλα γι αυτήν «θεώρησα πάντα εθνική ευτυχία να υπάρχουν τέτοια πρόσωπα υψωμένα σε σύμβολα. Αυτές είναι οι μορφές που βγάζουν τους λαούς από την ανωνυμία. Συμπυκνώνουν το δυναμισμό του, προβάλλουν τους πόθους του, ενσαρκώνουν τα κρυμμένα και αδιάπλαστα πριν ιδανικά του… Η ψυχοσύνθεση της Μαρίκα Κοτοπούλη, η τόσο ρωμαίικη κόψη της, η σπιρτάδα της, η περιλάλητη ελευθεροστομία της, οι ενθουσιασμοί της και η τραχύτητα που είχε ώρες ώρες συνέχιζαν, διαιώνιζαν τον τύπο του αγωνιστή που μας έδωσε το ’21 μεταφερμένον σε άλλο επίπεδο…»
«Δεν υπάρχει για μένα παρά πατρίδα και θέατρο»… συνήθιζε να λέει η Μαρίκα Κατοπούλη.
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ YOUFLY.COM ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
