Ο γοητευτικός Μιχάλης Κακογιάννης που διακήρυττε με το έργο του το πόσο σημαντικό είναι να είσαι Έλληνας, μέσα από τα μάτια του Ιάσονα Τριανταφυλλίδη.
Μιχάλης Κακογιάννης
Δεν είναι εύκολο πράγμα να προσπαθήσει κάποιος να περιγράψει τον Μιχάλη Κακογιάννη, φέτος που κλείνουν 10 χρόνια από το οριστικό πέρασμα του στην αθανασία και 100 από την γέννησή του. Τέτοιες επέτειοι βέβαια αυτό το καλό έχουν ότι σχεδόν σε αναγκάζουν να θυμηθείς ανθρώπους σημαντικούς που ενδεχομένως τους έχεις ξεχάσει. Ο Μιχάλης Κακογιάννης βέβαια δεν ανήκει σε αυτήν την κατηγορία.
Δεν είναι και πολύ εύκολο να τον έχεις ξεχάσει. Όχι μόνο γιατί το ίδιο το έργο του το κινηματογραφικό κυρίως υπάρχει γύρω μας, προβάλλεται ανά πάσα στιγμή, το βλέπουμε και το ξαναβλέπουμε, αλλά πιο πολύ και από αυτό ακόμα γιατί τα δέκα τελευταία χρόνια του προσπάθησε πολύ και τα κατάφερε τελικά όλα τα του τα χρήματα, όλες του τις επενδύσεις, όλη την περιουσία του κινητή και ακίνητη να την τοποθετήσει σε ένα ίδρυμα με το όνομα του στην οδό Πειραιώς και να τοποθετήσει εκεί υπεύθυνη το πραγματικό δεξί του χέρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του την έμπιστη και σχεδόν κόρη του, Ξένια Καλδάρα…
Δεν είναι εύκολο να περιγράψεις τον Μιχάλη Κακογιάννη. Όχι μόνο γιατί ήταν μια ουσιαστικά πολυσύνθετη προσωπικότητα αλλά κυρίως γιατί δεν ήταν και εύκολος χαρακτήρας. Είχα τη σπάνια τύχη τα τελευταία 20 χρόνια της ζωής του να τον γνωρίζω. Και από τι έδειχνε να με συμπαθεί. Δεν δέχτηκα ποτέ καμιά έκρηξη οργής εναντίον μου. Αλλά έτυχε να τον δω θυμωμένο και ήταν όντως εκρηκτικός – όπως εκρηκτική ήταν και η καριέρα του….
Ανέδειξε με το έργο του την Ελλάδα σε ολόκληρο τον κόσμο
Δεν ήταν από τους ανθρώπους που χάριζε κάστανα που λέμε. Και όσες φορές τον είδα θυμωμένο είχε δίκιο. Είτε ήταν θυμωμένος με έναν άνθρωπο, είτε ήταν θυμωμένος με το Φεστιβάλ Καννών π.χ. Όμως όταν μιλούσε για δουλειά και αισθανόταν ότι τον εκτιμούσες και τον αγαπάς πραγματικά γινόταν αυτό που λέμε χαλί να τον πατήσεις.
Ήταν ένας πολύ γοητευτικός άνθρωπος, πολύ έξυπνος, πολύ καλλιεργημένος. Και η αλήθεια είναι ότι είχε περάσει πολλά για να τα καταφέρει. Δεν του χαρίστηκε τίποτα και το απίστευτο της υπόθεσης – που δεν είναι και τόσο απίστευτο στη συγκεκριμένη χώρα που ζούμε- ήταν πως η μεγαλύτερη αμφισβήτηση τη δέχτηκε σε αυτήν εδώ τη χώρα την οποία πρόβαλε και ανέδειξε και διαφήμισε με το έργο του σε ολόκληρο τον κόσμο έξω από την Ελλάδα όπου ταξίδεψε και επιβλήθηκε με την Ελληνική ταυτότητά του και κομμάτια από την Ελληνική του κουλτούρα έγινε αμέσως γνωστός και έτσι τον αγάπησαν και μαζί του γνώρισαν και αγάπησαν την Ελλάδα την ίδια.
Ήδη από την πρώτη του ταινία το 1954 που γυρίστηκε μετά από πρόσκληση του Δημήτρη Χορν Κυριακάτικο Ξύπνημα ήταν τακτικός επισκέπτης σχεδόν κάθε χρόνο στο Φεστιβάλ Καννών αλλά και πολλών άλλων Φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Σύντομα έγινε και τακτικός επισκέπτης και των Όσκαρ. Μπορεί να μην τιμήθηκε ποτέ με ένα Όσκαρ αλλά οι 5 συνολικά υποψηφιότητές του, υποψήφιος για καλύτερη ξενόγλωσση ταινία το 1962 με την Ηλέκτρα, το 1977 για την Ιφιγένεια, υποψήφιος για την παραγωγή, τη σκηνοθεσία και το σενάριο του Ζορμπά το 1964 δείχνει ότι στο Χόλυγουντ γενικά στα Όσκαρ τον υπολόγιζαν ως μια σοβαρή περίπτωση στο χώρο του σινεμά για αυτό και τον κατέτασσαν στους πέντε καλύτερους της χρονιάς όταν έβλεπαν ότι υπήρχε λόγος για αυτό.
Η επιρροή του “Ζορμπά” στον τουρισμό της Ελλάδας
Έπρεπε να περάσουν τόσες πολλές δεκαετίες για να βρεθεί ένας πανεπιστημιακός ο κύριος Δημήτρης Κούτουλας του Πανεπιστημίου των Πατρών και μια μεγάλη πανεπιστημιακού επιπέδου ανάλυση με στοιχεία και συνεντεύξεις μαζεμένα για πάνω από 15 χρόνια για να αποδείξει πόσο ανέβηκε ο τουρισμός στην Ελλάδα και ειδικά στην Κρήτη μετά την προβολή του Ζορμπά το 1964. Διαβάζει κανείς την εργασία του, τις διαφορές των μεγεθών και βλέπει το πως από τη μια χρονιά στην άλλη το τουριστικό κλίμα του εξωτερικού ειδικά στην Κρήτη αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα έγινε σχεδόν… τσουνάμι. Το πως ο Έλληνας ονομάστηκε… Ζορμπάς δείχνοντας τον χαρακτήρα της χαράς της ζωής αλλά και του… σεξουαλικού ενδιαφέροντος για γυναίκες κάθε ηλικίας στο εξωτερικό που ήθελαν να έρθουν στην Ελλάδα για να γνωρίσουν το δικό τους Ζορμπά…
Αρκεί να σας πω πως από το 1963 έως το 1965 η Ελλάδα δέχτηκε 250.000 παραπάνω τουρίστες απ’ ότι μέχρι εκείνη τη στιγμή. Βεβαίως είχαν προηγηθεί Το Παιδί και το Δελφίνι το 1956 με τη Σοφία Λόρεν, Το ποτέ την Κυριακή το 1960 με την Μελινάρα και Τα Κανόνια του Ναυαρόνε το 1961. Αλλά το 1964 ο Ζορμπάς στην ουσία έδωσε «μια σπρωξιά» στην Κρήτη, στην υπέροχη έτσι και αλλιώς Κρήτη και την έβαλε για τα καλά και οριστικά στον κόσμο του τουριστικού χάρτη. Και ο Κακογιάννης και η Κρήτη νομίζω ότι οφείλουν αρκετά στον κύριο Κούτουλα και στην έρευνά του αν και περισσότερα του οφείλουμε ως αυθεντικός πανεπιστημιακός δάσκαλος που μας μαθαίνει την αλήθεια.
Η ζωή και το έργο του Μιχάλη Κακογιάννη
Ο Μιχάλης Κακογιάννης γεννήθηκε στις 11 Ιουνίου του 1921 στη Λεμεσό της Κύπρου από τον δικηγόρο Παναγιώτη Κακογιάννη και την Αγγελική Ευθυβόλου, δεύτερο στη σειρά από τέσσερα παιδιά. Ήταν η Στέλλα, ο Μιχάλης , η Γιαννούλα και ο Γιώργος. Ήταν καλή οικογένεια και όσον αφορά την κοινωνική της θέση και όσον αφορά το οικονομικό της status. Ήταν Έλληνες ως το μεδούλι τους. Και το κουβάλησε αυτό ο Μιχάλης στο πετσί του μέχρι το τέλος της ζωής του…
Λίγο πριν τον πόλεμο πήγε στην Αγγλία να σπουδάσει. Αλλά η καλλιτεχνική ζωή εκεί τον μάγεψε, σπούδασε, δούλεψε, μαθήτευσε δίπλα σε σπουδαίους και «σαν έτοιμος από καιρό» όταν ήρθε η ώρα του έδωσε την ευκαιρία ο Χορν με την Λαμπέτη και το 1953 κατέγραψε την Ελλάδα της εποχής σαν να την είχε ζήσει πολλά χρόνια. Ενώ στην ουσία μόνο με το ένστικτο μπορούσε να δουλέψει για αυτήν.
Το Κυριακάτικο Ξύπνημα, η Στέλλα με την Μελίνα, το Κορίτσι με τα μαύρα, το Τελευταίο ψέμα, ήταν η Ελλάδα της εποχής ζωγραφισμένη στα φιλμ του με ακρίβεια, με αγάπη και καμιά φορά χωρίς επιείκεια αλλά με αγάπη επαναλαμβάνω πολύ μεγάλη. Όπως στον Ζορμπά για τον οποίο τότε πολλοί στην Ελλάδα διαμαρτυρήθηκαν. Αλλά τώρα βλέπουν την μεγάλη του αξία και ειλικρίνεια και από την πλευρά του Καζαντζάκη και από την πλευρά του Κακογιάννη…
Ο Κακογιάννης γύρισε συνολικά 15 ταινίες μέσα σε αυτές και την τριλογία πάνω στην αρχαία τραγωδία, την Ηλέκτρα το 1962, τις Τρωάδες το 1970, την Ιφιγένεια το 1977. Έκλεισε την καριέρα του το 2000 με μια εξαιρετική μεταφορά στο σινεμά του Βυσσινόκηπου του Τσέχωφ η οποία θαυμάστηκε πριν από όλα στην πατρίδα του Τσέχωφ στην Ρωσία. Και το 1974 έδωσε ένα εκπληκτικό ντοκουμέντο που χρησιμοποιείται ακόμα στους αγώνες των Κυπρίων κατά του Αττίλα για την διχοτόμηση του νησιού με το ντοκιμαντέρ Αττίλας 74 που γύρισε ολομόναχος με την κάμερα στον ώμο…
Ο Μιχάλης Κακογιάννης ανέβασε θεατρικά έργα, όπερες στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο στα μεγαλύτερα θέατρα, ανέβασε και μιούζικαλ στο Μπροντγουέι. Ήταν Κύπριος, Έλληνας και παγκόσμιος όπως είναι οι πραγματικοί Έλληνες…
Η αγάπη του για την Ελλάδα υπήρχε σε κάθε έργο του
Ζούσε σε ένα κομψό διώροφο σπίτι στον περιφερειακό του Φιλοπάππου. Και όλη την μέρα δούλευε και επικοινωνούσε με τους πάντες μέσα από το γραφείο του, στο οποίο οι τοίχοι ήταν πνιγμένοι με βραβεία και διακρίσεις από ολόκληρο τον κόσμο…
Πάνω απ’ όλα ο Μιχάλης Κακογιάννης από κοντά ήταν ένας πολύ γοητευτικός άνθρωπος, μια μεγάλη καρδιά. Αυστηρός και όχι εύκολος όπως είπα πιο πάνω από τον οποίο είχες να μάθεις πολλά. Πριν από όλα το σωστό τρόπο να διακηρύσσεις παντού πόσο σπουδαίο πράγμα είναι να είσαι Έλληνας και τι ωραίο πράγμα είναι να ζεις στην Ελλάδα. Μας το έμαθε και σε εμάς. Αλλά τους το έμαθε και σε ολόκληρο τον κόσμο. Για αυτό οφείλουμε να τον θυμόμαστε με αγάπη και σεβασμό και για αυτό το κράτος που του οφείλει πολλά θα έπρεπε να κάνει κάτι – ακόμα και το υπουργείο Τουρισμού ε;- όχι μονό σε αυτήν την επέτειο αλλά και πάντα…
Δείτε επίσης:
- Θερινά Σινεμά: Οι νέες ταινίες από την Πέμπτη 24 Ιουνίου
- Ντάνιελ Κρεγκ: Στο Πόρτο Χέλι για τα γυρίσματα της ταινίας Στα Μαχαίρια 2
Εάν επιθυμείτε να σχολιάσετε το παραπάνω άρθρο ή οτιδήποτε άλλο στο Youfly, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Facebook. Ή στείλτε μας μήνυμα στο Twitter. Για φωτογραφικό υλικό και ιστορίες, μεταβείτε στο Instagram μας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com
