Ο Ιάσονας Τριανταφυλλίδης γράφει για το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου με τίτλο «142 Χρόνια».
Ένα ντοκιμαντέρ με θέμα τους ανθρώπους που δίνουν ότι έχουν και δεν έχουν για μια θέση σε μια τρύπια βάρκα…
Το καινούριο ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους του Στέλιου Κούλογλου έχει τον τίτλο 142 Χρόνια. Έχει σαν θέμα το κρίσιμο για όλη την ανθρωπότητα θέμα των παράνομων μεταναστών, των προσφύγων, των ανθρώπων που δίνουν ότι έχουν και δεν έχουν για μια θέση σε μια τρύπια βάρκα και που δεν ξέρουν στην ουσία αν θα φτάσουν στη για αυτούς «γη της επαγγελίας» αλλά μπροστά σε αυτό που ζουν οτιδήποτε θα ήταν καλύτερο ίσως ακόμα και το αποφευκτέο. Τα τελευταία 10 χρόνια οι θάλασσες των ελληνικών νησιών αλλά και τη Ιταλίας και όχι μόνο γεμίζουν από φουσκωτά ή στοιχειωδώς ανεκτά καΐκια και βάρκες που κουβαλούν τον πολλαπλάσιο αριθμό ανθρώπων, γυναικών αντρών και παιδιών ακόμα και βρεφών με την απελπισία χέρι χέρι με την ελπίδα ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. Το τι γίνεται μετά, λίγο πολύ το ξέρουμε από τις εφημερίδες και αυτό είναι ένα θέμα πολύ σοβαρό αλλά δεν θα κάνω εδώ ανάλυση του συγκεκριμένου τεράστιου προβλήματος που ταλανίζει την Ευρώπη και όχι μόνο και συγχρόνως οδηγεί ακόμα και στον θάνατο πολλούς από αυτούς τους ανθρώπους.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως κάποιοι από αυτούς μπορεί να είναι και κατάσκοποι, μπορεί να είναι και κατάδικοι, μπορεί και εγκληματίες, μπορεί να είναι τα πάντα, αλλά η ανθρωπιά είναι κάτι πολύ σημαντικό που δεν θα έπρεπε να ξεχνάμε εμείς οι…«πολιτισμένες» χώρες που αν μη τι άλλο είμαστε και χριστιανοί και η ίδια η θρησκεία μας έχει πάνω απ’ όλα την καλοσύνη και την ανθρωπιά ως βασικά στοιχεία της.
Ασφαλώς δεν θα κάνω τώρα ανάλυση του θέματος είπα πέντε κουβέντες για να μπω στην κριτική του συγκεκριμένου έργου. Ο Στέλιος Κούλογλου ξέρει καλά την τηλεόραση και γενικά φαίνεται να ξέρει τη δύναμη, την ιδιαιτερότητα της κινούμενης εικόνας. Δεν είναι η πρώτη φορά που ασχολείται με ντοκιμαντέρ, αυτή η φορά όμως είναι μακράν η καλύτερη από όλες τις προηγούμενες και φαίνεται πως και ο ίδιος έχει ωριμάσει και εννοώ εδώ την καθαρά κινηματογραφική πλευρά του θέματος πέρα ακόμα και από το ίδιο το θέμα, τις απόψεις του, τα στοιχεία που έχει κλπ κλπ.
Πολλοί στην Ελλάδα και ίσως όχι μόνο στην Ελλάδα πια, μπερδεύουν τα ντοκιμαντέρ, με τα ρεπορτάζ ή τα αφιερώματα και στην ουσία αυτό που κάνουν είναι ένα ρεπορτάζ ή ένα αφιέρωμα σε ένα θέμα διάρκειας 1, 1, 5 ή και 2 ωρών. Το ντοκιμαντέρ όμως είναι ένα κινηματογραφικό είδος και χρειάζεται πάνω απ’ όλα σενάριο.
Δεν είναι παίρνουμε μια κάμερα και παίρνουμε τους δρόμους ελπίζοντας στην τύχη και στον καλό θεούλη να πέσουμε πάνω σε λαβράκι. Χρειάζεται σενάριο και το σενάριο έχει συγκεκριμένους κανόνες για το πως πρέπει να στηθεί για να τραβήξει το ενδιαφέρον του θεατή. Εδώ είναι που κερδίζει το παιχνίδι ο Στέλιος Κούλογλου γιατί πέρα από το συγκλονιστικό θέμα που φαίνεται ότι το έχει ψάξει, είναι ο τρόπος που το προσφέρει από την αρχή μέχρι το τέλος στον θεατή του.
«142 χρόνια» – Nτοκιμαντέρ με κοινωνικοπολιτικό θέμα ή ταινία τρόμου;
Αυτά τα «142 χρόνια» που είναι ο τίτλος είναι η ποινή που δόθηκε σε έναν πρόσφυγα που ερχόταν με μια βάρκα με πολλούς άλλους από την Αφρική όπου κάποια στιγμή στη μέση του πελάγους τους εγκατάλειψε το κάθαρμα που τους είχε οδηγήσει μέχρι εκεί και για να μην πάρουν τη βάρκα τα κύματα και πνιγούν όλοι μαζί, άρπαξε αυτός το τιμόνι, αλλά όταν ήρθαν από το λιμενικό νόμιζαν πως αυτός είναι ο διακινητής, τον πέρασαν από δίκη και λίγο στα γρήγορα από ότι είδαμε του έβαλαν μια ποινή 142 ετών φυλάκισης. Δίπλα του σχεδόν στην ίδια κατάσταση και ένας άλλος με σχεδόν παρόμοια μοίρα.
Ο Στέλιος Κούλογλου παίρνει μια συγκεκριμένη ιστορία δυο ανθρώπων και κυρίως του ενός από αυτούς και την πάει μέχρι το τέλος. Με κάμερα βρίσκεται σε αίθουσες δικαστηρίων, σε φυλακές, σε δρόμους, σε θάλασσες, μιλάει με ανθρώπους, με δικηγόρους, με διασώστες και περιγράφει κάτι που πραγματικά είναι δύσκολο να το πιστέψουμε. Ξεκινάει με την αφήγηση του συγκεκριμένου ανθρώπου και στην αρχή μας δημιουργεί και ένα αίσθημα μήπως δεν είναι και 100% αλήθεια αυτό που λέει, αλλά σιγά σιγά όπως προχωρά η αφήγηση καταλαβαίνουμε πως το πράγμα είναι πολύ πιο βαθύ, πολύ πιο άγριο από αυτό που πιστεύαμε και έτσι το ειδικό ξαφνικά μεγεθύνεται και γίνεται γενικό. Η ιστορία μπερδεύεται πολύ, δικηγόροι, δικαστές και ένα διασώστης, ο Ιάσων Αποστολόπουλος, ο οποίος κάποια στιγμή βρίσκεται μπλεγμένος επειδή έχει αποφασίσει να φέρεται σαν άνθρωπος και όχι κατά το συμφέρον του.
Είναι τόσα τα στοιχεία τόσες οι σκηνές που εναλλάσσονται, τόσες οι ανατροπές και τόση η δίκαιη αγανάκτηση που δημιουργούν στο μυαλό και στην καρδιά του θεατή που μένεις εκεί να το παρακολουθείς χωρίς ούτε μια στιγμή να σκέφτεσαι «ωχ αδελφέ και μένα τι με νοιάζουν όλα αυτά… ας έμεναν στην πατρίδα τους» όπως δυστυχώς πολλοί από εμάς σκεφτόμαστε έτσι όταν κάποια στιγμή τα πράγματα σκουραίνουν επικίνδυνα.
Ο Στέλιος Κούλογλου που εκτός από το σενάριο υπογράφει και στη σκηνοθεσία κλιμακώνει σιγά σιγά την ένταση φτάνοντας σε απίστευτο επίπεδο και σε κάνει σαν θεατή από ένα σημείο και μετά να αισθάνεσαι ότι δεν βλέπεις ένα ντοκιμαντέρ με κοινωνικοπολιτικό θέμα, αλλά ένα θρίλερ για να μην πω μια ταινία τρόμου.
Είναι κάποια σημεία που έκαναν πολλούς στην Ελλάδα να θυμώσουν γιατί όπως είδα θεώρησαν ότι μιλάει εναντίον της Ελλάδας, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Πάνω από όλα μιλάει για ένα σύστημα υποδοχής, εγκλεισμού αλλά και δικαιοσύνης με πολλά τρωτά σημεία και αν εξαιρέσεις κάποιες ακραίες φωνές και χυδαίους ανθρώπους δεν ξέρεις μήπως και αυτοί που το υπηρετούν είναι κατά βάθος λίγο θύματα μιας κατάστασης.
Δεν θα σας πω το φινάλε όπως δεν θα σας το έλεγα για κανένα θρίλερ ή για ταινία τρόμου, αλλά θα σας πω όταν με το καλό βγει στα σινεμά να το δείτε γιατί θα σας βοηθήσει να καταλάβετε και να σκεφτείτε πολλά πράγματα.
Το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου «142 χρόνια» προβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και η Αθηναϊκή πρεμιέρα του έγινε χθες βράδυ στο κατάμεστο κινηματογράφο Τριανόν και ακολούθησε συζήτηση με τον Κούλογλου και τους βασικούς ήρωες που κράτησε πάρα πολύ ώρα καθώς όλοι είχαν κάτι να ρωτήσουν…
Εάν επιθυμείτε να σχολιάσετε το παραπάνω άρθρο ή οτιδήποτε άλλο στο Youfly, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Facebook. Ή στείλτε μας μήνυμα στο Twitter. Για φωτογραφικό υλικό και ιστορίες, μεταβείτε στο Instagram μας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com.
