Η ηθοποιός και σκηνοθέτις Έλενα Μαυρίδου από μικρή ηλικία θαύμαζε τον συγγραφέα Σάμιουελ Μπέκετ.
Το έργο του «Περιμένοντας τον Γκοντό» το είχε διαβάσει κάπου στα δεκαπέντε.
Η παράσταση, στην οποία υπογράφει τη σκηνοθεσία, την δραματουργία, την ιδέα σκηνικού χώρου και την κίνηση επιστρέφει στο τρίτο της ανέβασμα, αυτή τη φορά στο Σύγχρονο Θέατρο. Σε αυτή την παράσταση, που κάνει πρεμιέρα στις 29 Οκτωβρίου, η Έλενα Μαυρίδου ερμηνεύει το ρόλο του Πόντσο.
Πρώτη επαφή με τον Μπέκετ
Στην πρώτη ανάγνωση του έργου στην εφηβεία της, δεν το καταλάβαινε πολύ καλά. Ωστόσο, αισθάνθηκε κάτι και με κάποιον τρόπο την αγκίστρωσε. Γέλασε με τους χαρακτήρες, τους αγάπησε και συγχρόνως διασκέδαζε με τα καμώματά τους και με όσα συμβαίνουν μέσα στο έργο. Με τον Βλαδίμηρο και τον Εστραγκόν, με τον Λάκι και τον Πόντσο.
Συγχρόνως, γεννήθηκε μέσα της μια μικρή μελαγχολία κάτι που δεν μπορούσε να το μεταφράσει σε εκείνη την ηλικία των 15 ετών. Στη Δράμα, την πόλη που είναι και η γενέτειρά της, δεν είχε μεγάλη επαφή με το θέατρο και η σχέση της ήταν πολύ αγνή με αυτό που διάβαζε. Ένιωσε ότι κάτι ενεργοποιήθηκε μέσα της, που με τον καιρό κατάλαβε το λόγο που επέστρεφε σε αυτό το έργο. Ήταν επειδή ενεργοποιήθηκε το κομμάτι της εσωτερικής μελαγχολίας που κουβαλάει ο κάθε άνθρωπος, όπως μου λέει η ίδια. Αυτό το κομμάτι, το κουβαλάμε πάντα στη ζωή μας. Μια μελαγχολία που από τη στιγμή που θα αποκοπούμε από την κοιλιά της μητέρας μας και θα βγούμε στον έξω κόσμο, ξεκινάει η αναζήτηση για το νόημα της ύπαρξης του ανθρώπου.
Ξεκινάμε αυτόματα να αναρωτιόμαστε γιατί αυτό, γιατί το άλλο, τι συμβαίνει. Αυτό, λοιπόν, το κομμάτι ενεργοποιήθηκε σαν αίσθηση, αυτή η υπαρξιακή αγωνία και ξεκίνησε να έχει μια σύνδεση με αυτό το έργο. Να αναρωτιέται αν υπάρχει κάποιο νόημα από τον ορισμό της λέξης νόημα. Αυτή η αίσθηση την κέρδισε και αργότερα ξεκίνησε σταδιακά την μελέτη της πάνω στο έργο «Περιμένοντας τον Γκοντό».
Η Έλενα Μαυρίδου για τον Μπέκετ
Ο Μπέκετ είναι μια αινιγματική και αναρχική φιγούρα, ένας φοβερός γνώστης της γλώσσας. Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι έγραψε θεατρικά έργα σε μια άλλη γλώσσα και όχι στη μητρική του, μου εξηγεί η Έλενα Μαυρίδου. Προσπάθησε δηλαδή, να εκφυλίσει κάπως τους γραμματικούς κανόνες και τις γνώσεις τις οποίες κουβαλούσε και να βάλει ένα δέλεαρ στο εαυτό του. Να γράψει διαφορετικά και απενοχοποιημένα από την αντίληψη την οποία είχαν στη δική του γλώσσα για τα γράμματα. Να θυμίσουμε ότι ο Μπέκετ ήταν Ιρλανδός. Κατάφερε να φέρει έναν μοναδικό τρόπο σε αυτό το έργο που είναι και γραμματικά πολύ σπουδαίο και δημιουργεί αυτούς τους καταπληκτικούς χαρακτήρες.
«Περιμένοντας τον Γκοντό»: Η σκηνοθεσία που έχει κάνει η Έλενα Μαυρίδου
Ο ίδιος ο συγγραφέας χαρακτηρίζει το έργο τραγικοκωμωδία. Φέρνει αυτούς τους υπέροχους χαρακτήρες, τους οποίους η ίδια αγαπάει πολύ γιατί είναι έχουν μια βαθιά και παραδοσιακή συγγένεια με την κωμωδία. Η Μαυρίδου τους τοποθετεί σαν κάποιους κλόουν που είναι εκτός του φυσικού τους περιβάλλοντος, δεν είναι δηλαδή μέσα σε ένα τσίρκο.
Τους τοποθετεί, λοιπόν, μέσα σε ένα άδειο τετράγωνο. Στο κέντρο του δεν υπάρχει το δέντρο -όπως είθισται να υπάρχει στα ανεβάσματα του «Περιμένοντας τον Γκοντό»- αλλά μια δεσμίδα φωτός. Γενικά δεν υπάρχει τίποτα και είναι όλα κάπως κατακερματισμένα. Η Μαυρίδου δημιουργεί αντιστροφές μέσα από τη δικής της προσέγγιση. Ο Μπέκετ έχει έναν άδειο χώρο με ένα δέντρο, εκείνη έχει έναν ορισμένο χώρο μέσα στο έργο. Ένα τετράγωνο πλαίσιο και την ανυπαρξία του δέντρου.
Μέσα από τη σκηνοθεσία που έχει δουλέψει και προσπαθεί να κάνει με τους ηθοποιούς είναι και ο πολλαπλασιασμός των ηρώων. Αυτό, προκείμενου να δημιουργήσει ένα σύμπαν στο οποίο τελικά να μπορείς να αναρωτηθείς αν το καθετί είναι μέσα σε κάτι άλλο. Αν ένα όνειρο είναι μέσα σε ένα όνειρο. Έτσι όλοι οι χαρακτήρες είναι διπλοί.
Η εργασία που έχει κάνει με τους ηθοποιούς στο έργο, είναι μια μελέτη πάνω στην πρώτη και στη δεύτερη πράξη εντοπίζοντας τις διαφορές αλλά και τα κοινά σημεία τα οποία υπάρχουν. Γλωσσικά και σε σχέση με τις δράσεις, τα αντικείμενα στο χώρο. Υπήρχε λοιπόν μια τέτοιου τύπου καταγραφή στην οποία η ίδια πάτησε, προκειμένου σιγά σιγά να κάνουν λίγο μικρότερο το έργο, να το διασκευάσουν χωρίς όμως να το πειράξουν. Χωρίς να πειράξουν μέσα τη δομή του.
Η χρήση της μάσκας
Υπάρχουν κάποιες μάσκες τις οποίες μεταφέρει ο Λάκι, που χρησιμοποιούνται όχι όμως με τον παραδοσιακό τρόπο. Δεν θα τις δούμε ως μάσκες με τις οποίες ο ηθοποιός θα ερμηνεύσει κάποιον χαρακτήρα. Θα τις δούμε με έναν άλλον τρόπο μέσα από αυτά τα μπαγκάζια, όπως λέει ο Μπέκετ στο έργο, που κουβαλάει ο Λάκι. Μέσα σε αυτά υπάρχουν και κάποιες μάσκες. Μια μάσκα παραδοσιακή της Κομέντια ντελ άρτε που χρησιμοποιείται είναι που θα φορέσει και η ίδια η Έλενα Μαυρίδου. Ο Πόντσο δηλαδή, ο χαρακτήρας που ερμηνεύει, καθώς σε αυτή την εκδοχή της παράστασης παίζει και η ίδια.
Η πρώτη παράσταση στο θέατρο Χώρος
Η παράσταση έχει δουλευτεί σε πολλά διαφορετικά στάδια και μέσα στα χρόνια. Στην πορεία ανέβηκε δύο φορές και με δύο διαφορετικές διανομές. Και τις δύο φορές, το 2018 και το 2019, στο θέατρο Χώρος, τον οποίο έχει μαζί με την ηθοποιό Δήμητρα Κούζα. Οι δυο τους δουλεύουν μαζί πολλά χρόνια, η πορεία τους είναι μεγάλη και πολυεπίπεδη. Εκτός από συνάδελφοι ηθοποιοί επί σκηνής, είναι και συνεργάτες μοιράζονται πολλές εργασίες μέσα στο θέατρο Χώρος. Είναι μεγάλη της χαρά να δουλεύει με την Δήμητρα Κούζα και μεγάλη της τιμή να είναι ηθοποιός της σε αυτή τη δουλειά.
Πλέον από το έργο έχουν περάσει πάνω από 13 ηθοποιοί, οι οποίοι κατά μια έννοια είναι κάπως ενεργοί. Σε αυτή τη διανομή που θα δούμε στο Σύγχρονο Θέατρο είναι μια μίξη της πρώτης και της δεύτερης διανομής.
Όταν ξεκίνησε την εργασία της πάνω στον Μπέκετ δεν είπε ότι θέλω να ανεβάσω την παράσταση και πάμε δύο μήνες πρόβα. Υπήρξε μια προκατασκευαστική εργασία που κράτησε έναν χρόνο. Μέσα σε αυτή την ομάδα ήταν η Νατάσα Εξηνταβελώνη και η Μαρία Μοσχούρη, δύο από τους ηθοποιούς με τους οποίους δούλεψε τα κινησιολογικά μοτίβα της παράστασης.
«Περιμένοντας τον Γκοντό»: Σκηνοθεσία, ιδέα σκηνικού χώρου, κινησιολογία
Οι παραπάνω ρόλοι που έχει στην παράσταση έχουν γίνει σε στάδια. Οπότε το καθετί προστίθεται με τον καιρό και κάπως δουλεύει όλο και περισσότερο γύρω από αυτό. Κυκλώνει όλο και περισσότερες περιοχές, την σκηνοθεσία, την ιδέα του σκηνικού χώρου, την κινησιολογία, την ερμηνεία. Άλλωστε, η σχέση της με το έργο αυτό είναι έντονη. Λόγω της κατάστασης με την πανδημία, ήταν πολύ ωραίο που όλοι οι ηθοποιούς μπορούσαν να επαναφέρουν την παράσταση φέτος, γιατί δεν είναι μια εύκολη παράσταση. Όπως μου εξηγεί η Έλενα Μαυρίδου, χρειάστηκαν πρόβες από την αρχή.
Ειδικά για το συγκεκριμένο έργο που αν και έχει ήδη ανέβει δύο φορές, δεν γινόταν να γίνουν απλά μερικές αναγνωριστικές πρόβες και να ξαναπαιχτεί. Ήταν καλό που υπήρχε ο χρόνος να μπουν όλοι οι ηθοποιοί και πάλι σε ψάξιμο, έρευνα και ανάγνωση του έργου. Αυτό το έργο για να το κερδίσεις, όπως λέει η σκηνοθέτις, δεν το παίζεις βρίσκοντας απλά τη θέση σου. Πρέπει να το ξαναμελετήσεις. Ουσιαστικά είναι η ίδια σκηνοθεσία και σκηνοθετική γραμμή, η ίδια κινησιολογία, η ίδια φόρμα. Είναι μια παράσταση σκηνοθέτη, αλλά θέλει ηθοποιό. Χρειάζεται να μπορέσει ο ηθοποιός να ενεργοποιήσει πολύ γερά τους χαρακτήρες και να βρει ξανά τους ρυθμούς του έργου.
Πληροφορίες παράστασης «Περιμένοντας τον Γκοντό»
«Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμουελ Μπέκετ
Σκηνοθεσία –Δραματουργία- Ιδέα σκηνικού χώρου-κίνηση: Έλενα Μαυρίδου
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Παπαθανασοπούλου
Κοστούμια – Μάσκες: Ιωάννα Πλέσσα
Μουσική σύνθεση – Σχεδιασμός ήχου: Γιώργος Μαυρίδης
Σχεδιασμός φωτισμών: Περικλής Μαθιέλλης
Βοηθός σκηνοθέτιδος: Φωτεινή Μποστανίτη
Επιμέλεια κειμένων – Συνεργάτιδες δραματουργίας: Νατάσα Εξηνταβελώνη, Μαρία Μοσχούρη
Φωτογραφίες: Γιώργος Καπλανίδης
Αφίσα: Θάνος Κερμίτσης
Παίζουν: Έλενα Μαυρίδου, Γιάννης Λεάκος, Δήμητρα Κούζα, Έκτορας Λιάτσος, Βασίλης Κουλακιώτης, Χριστίνα Μαριάννου, Γιάννης Κατσιμίχας.
Στο Σύγχρονο Θέατρο, Ευμολπιδών 45, Γκάζι, τηλ. 210 3464380
Πρεμιέρα: Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2020
Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theatre/sygxrono/perimenontas-ton-godo
Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά
Τιμές εισιτηρίων και μέρες
Πέμπτη 21:15 / Εισιτήρια: από 11 € ως 16 €
Σάββατο 18:15 / Εισιτήρια: από 13 € ως 17 €
Κυριακή 21:15 / Εισιτήρια: από 13 € ως 17 €
Για την ασφαλή διεξαγωγή των παραστάσεων θα τηρηθούν σχολαστικά όλα τα απαραίτητα υγειονομικά πρωτόκολλα που θα διασφαλίζουν τόσο τους θεατές όσο και τους εργαζόμενους του θεάτρου. Τα μέτρα προστασίας θα ανακοινωθούν αναλυτικά μέσα από την ιστοσελίδα μας www.sychronotheatro.gr. Πληροφορίες: στο ταμείο του θεάτρου, τηλ.: 2103464380
