Ο Σεργκέι Aϊζενστάιν γεννήθηκε σαν σήμερα, στη Ρίγα της Λετονίας το 1898 και ήταν ο παγκοσμίου φήμης σοβιετικός σκηνοθέτης που άλλαξε την ιστορία της 7ης τέχνης, εγκαινιάζοντας νέες κινηματογραφικές τεχνικές. Ο κορυφαίος σκηνοθέτης πρόσφερε στην κάμερα μια νέα κινητικότητα, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αισθητική αρτιότητα και τη λεπτομέρεια της εικόνας, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο του πιο επιδραστικού κινηματογραφιστή που υπήρξε ποτέ.
Η τέχνη του Αϊζενστάιν
Ο Αϊζενστάιν, όντας βαθιά επηρεασμένος από το «αριστερό κύμα» στην τέχνη, αποθανάτισε τη σύγχρονη ρωσική ιστορία και τις μάζες, εστιάζοντας με πρωτόγνωρο τρόπο στις λεπτομέρειες και στη δυναμική της ανθρώπινης μονάδας.
Με πρότυπο και εμπνευστή τον μεγάλο φουτουριστή ποιητή Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, κινήθηκε στο πλαίσιο της στρατευμένης τέχνης, πιστεύοντας ότι ο νέος σοβιετικός κινηματογράφος πρέπει να αποπνέει τον αέρα της επανάστασης όχι μόνο ως προς τη φόρμα αλλά και το περιεχόμενο.
Οι πειραματισμοί του πάνω στις εκφραστικές δυνατότητες του φιλμ αποτέλεσαν την κύρια μήτρα για τη γέννηση μιας νέας κινηματογραφικής γλώσσας μέσα από τη διαλεκτική σύνθεση των πλάνων.
Με άλλα λόγια το μοντάζ τέθηκε στην τροχιά της 7ης τέχνης, με την προσεκτική επιλογή εικόνων που μεταφέρουν μέγιστο ψυχολογικό αντίκτυπο, γεννώντας την ιδέα στο μυαλό των θεατών χωρίς αυτή να παρουσιάζεται ρητά.
Τα πρώτα χρόνια και η εισαγωγή στο θέατρο
Ο μεγάλος σκηνοθέτης Σεργκέι Aϊζενστάιν ξεκίνησε τις σπουδές του στο Ινστιτούτο Πολιτικών Μηχανικών στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας. Ακολούθησε τα βήματα του πατέρα του ως μηχανικός και αρχιτέκτονας. Μέχρι το 1918, όμως, είχε εγκαταλείψει τη σχολή για να υπηρετήσει εθελοντικά στον Κόκκινο Στρατό. Εκεί ήταν επιφορτισμένος με τη δημιουργία ψυχαγωγίας για τα στρατεύματα.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αναπτύχθηκε μέσα του ένα πραγματικό πάθος για όλα τα είδη των παραστατικών τεχνών. Και έτσι, το 1920, εντάχθηκε στο θέατρο Proletkult της Μόσχας ως βοηθός σκηνοθέτη.
Εξερευνώντας το νέο του πάθος και αξιοποιώντας το ακαδημαϊκό του υπόβαθρο, ο Αϊζενστάιν δημοσίευσε ένα άρθρο του 1923 για το LEF (Left Front of the Arts). Τ’ιτλος του “The Montage of Attraction”. Έτσι κάπως ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως θεωρητικός.
Η τεράστια επιτυχία του «Θωρηκτού Ποτέμκιν»
Η πρώτη του ταινία ήταν η «Απεργία» το 1925 . Την ίδια χρονιά και σε ηλικία 28 ετών, ο κορυφαίος σκηνοθέτης, θα γυρίσει το «Θωρηκτό Ποτέμκιν». Την πιο μεγάλη δημιουργία του. Αλλά και το σημαντικότερο επίτευγμα της εποχής του βωβού κινηματογράφου.
Μέσα από τη συγκεκριμένη ταινία, ο Αϊζενστάιν, ανοίγει νέους δρόμους στην τέχνη με ένα «ρεσιτάλ» σκηνοθεσίας και μοντάζ. Το σπουδαίο αυτό φιλμ ήταν ανέκαθεν και παραμένει έως και σήμερα το πρωταρχικό οπτικό μάθημα στις μεγαλύτερες διεθνείς κινηματογραφικές ακαδημίες.
Η περίφημη σκηνή στα σκαλιά της Οδησσού είναι ανάμεσα στις πιο θρυλικές σκηνές που έχουν αποτυπωθεί ποτέ στο σελιλόιντ. Η ίδια η ταινία συγκαταλέγεται μεταξύ των 10 σημαντικότερων ταινιών στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Η επαφή του Αϊζενστάιν με τη Δύση
Το 1930 και ενώ είχε ήδη σκηνοθετήσει τον «Οκτώβρη», ο Αϊζενστάιν, δέχτηκε την πρόσκληση των Paramount Pictures και μετακόμισε στο Χόλιγουντ.
Το ταξίδι του στη Δύση του έδωσε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με μεγάλες προσωπικότητες του πνεύματος και της τέχνης όπως ο Μπέρτολντ Μπρεχτ, ο Τζέιμς Τζόις, ο Χ. Τζορτζ Γουέλς, ο Τσάρλι Τσάπλιν κ.α.
Ωστόσο, την παραμονή του στο Χόλιγουντ ακολούθησαν δυσάρεστες εμπειρίες .
Παρότι συνδέθηκε στενά με τον σοσιαλιστή συγγραφέα Άπτον Σίνκλερ, ο οποίος τον προσκάλεσε στο Μεξικό για την ταινία «Que Viva Mexico», και παρά τα 70.000 μέτρα φιλμ που γυρίστηκαν, η ταινία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.
Οι σοβαρές ανησυχίες του Στάλιν για την πίστη του Αϊζενστάιν μετά από την παρατεταμένη απουσία του και άλλες δραματικές εμπλοκές (συμπεριλαμβανομένων των φημών ταμπού για μια ομοφυλοφιλική σχέση μεταξύ Σίνκλερ και Αϊζενστάιν), οδήγησαν σε απότομο τερματισμό της σχέσης τους.
Επιστροφή στη Ρωσία
Ο Αϊζενστάιν επέστρεψε στην πατρίδα του, με τη σταλινική κινηματογραφική βιομηχανία να περιμένει το αποτέλεσμα της τελευταίας ευκαιρίας που του δόθηκε ως άφεση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δημιούργησε το φιλμ «Αλεξάντερ Νιέφσκι» (1939) με μουσική του Σεργκέι Προκόφιεφ. Μια τεράστια επιτυχία όπου ο ιστορικός του κινηματογράφου, Ζορζ Σαντούλ, αποκάλεσε εύστοχα «φιλμική όπερα».
Το 1944 συνέχισε με την τριλογία «Ιβάν ο Τρομερός», απεικονίζοντας τον πρώην ηγέτη και εθνικό ήρωα της Ρωσίας, Ιβάν IV. Το πρώτο μέρος της τριλογίας κυκλοφόρησε λαμβάνοντας μεγάλη αναγνώριση και χαρίζοντας στον Αϊζενστάιν ένα επιπλέον Βραβείο Στάλιν. Δυστυχώς, όμως, το 2ο μέρος δέχτηκε τεράστια επίκριση. Ενώ το 3ο μέρος καταστράφηκε.
Θάνατος και κληρονομιά στην τέχνη
Το 1948, αμέσως μετά τα 50α γενέθλιά του, ο Σεργκέι Aϊζενστάιν, που γεννήθηκε σαν σήμερα, 22 Ιανουαρίου 1898, πέθανε από καρδιακή προσβολή στη Μόσχα. Έχοντας ζήσει μια δημιουργική και παραγωγική ζωή, προσφέροντας έμπνευση μέσα από την τέχνη του παγκοσμίως, έφυγε, αφήνοντας πίσω την αιώνια κληρονομιά της δημιουργίας του μοντάζ, των πανοραμικών πλάνων και των νέων τεχνικών.
Διεθνείς κριτικοί κινηματογράφου σε όλο τον κόσμο συμφωνούν ότι κανένας άλλος σκηνοθέτης στην ιστορία δεν έχει ξεπεράσει τον Σεργκέι Aϊζενστάιν Αϊζενστάιν στην κατανόηση της τέχνης του.
Δείτε επίσης:
- Pablo Escobar: Ντοκιμαντέρ για τον πληρωμένο δολοφόνο του!
- Βραβευμένες ταινίες με τα περισσότερα Όσκαρ
Εάν επιθυμείτε να σχολιάσετε το παραπάνω άρθρο ή οτιδήποτε άλλο στο Youfly, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Facebook ή στείλτε μας μήνυμα στο Twitter. Για φωτογραφικό υλικό και ιστορίες, μεταβείτε στο Instagram μας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com
