Είναι η Ελένη, ο Μενέλαος, ο Χορός, η γριά, ο αγγελιαφόρος και ο Τεύκρος. Τους έξι αυτούς ρόλους ερμηνεύει η Βασιλική Τρουφάκου στην παράσταση «Ελένη ή η ανασκευή του Στησιχόρου» που σκηνοθετεί η Ιόλη Ανδρεάδη και παρουσιάζεται στις 16 Αυγούστου στο Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων σε work in progress μορφή στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Αρχαίου Δράματος του Φεστιβάλ Φιλίππων 2020.
Γράφει η Μαριλένα Θεοδωράκου
Η ιστορία έχει ως εξής: ο βάρδος Στησίχορος, έξι γενιές πριν από τον Ευριπίδη, έγραψε ένα ποίημα για την Ελένη όπου την κατηγορεί ότι άφησε τον άνδρα της για τον Πάρη και με την αμαρτία της αυτή κατέστρεψε τόσο την Ελλάδα, όσο και την Τροία. Πάνω σε αυτό βασίστηκε και –κατά τον Όμηρο- ο Τρωικός Πόλεμος για τα μάτια της Ωραίας Ελένης. Ο βάρδος Στησίχορος τη στιγμή που έγραψε το άδικο αυτό ποίημα έμεινε τυφλός και έτσι έγραψε ένα καινούργιο τραγούδι στο οποίο ανασκεύασε τις κατηγορίες του, χρησιμοποιώντας τον αρχαίο μύθο, σύμφωνα με τον οποίο στην Τροία δεν πάτησε ποτέ η Ελένη, αλλά η σκιά της. Πάνω σε αυτόν το μύθο λοιπόν βασίστηκαν η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης για να διασκευάσουν για μια ηθοποιό, την εκδοχή που θέλει την Ελένη να τη φυγαδεύουν οι θεοί στην Αίγυπτο, όπου περίμενε τον Μενέλαο να γυρίσει από την Τροία και να φεύγουν μαζί για την πατρίδα.
Η Ελένη είναι μια παρουσία η οποία διαπραγματεύεται η ίδια τον μύθο της, μου εξηγεί η Βασιλική Τρουφάκου. Ο αιρετικός Ευριπίδης, όπως κάνει και στην Άλκηστη, δεν έχει πάρει την κυρίαρχη Ομηρική εκδοχή που όλοι ξέρουμε, αλλά την Ελένη που ήταν τρόπον τινά ένα άθυρμα, ένα παιχνίδι στα χέρια των θεών και πάνω στην ομορφιά και στο όνομά της παίχτηκε η τύχη της. Η αφήγηση και η δραματουργία της παράστασης ξεκινάει με την ίδια να διαπραγματεύεται το μύθο της. Μια Ελένη πιο μυστηριακή, πιο Ελευσίνια, πιο μάγισσα η οποία διαπραγματεύεται αυτό που της συνέβη. Ακόμα και σήμερα, τόσα χρόνια μετά, δεν έχει επιβιώσει αυτή τη εκδοχή του μύθου της Ελένης, αλλά εκείνος της ματαιόδοξης γυναίκας που κινείται από την εικόνα της, ενώ ο Ευριπίδης ως τεράστιος φεμινιστής της έχει δώσει ένα άλλο βάθος στην προσωπικότητά της.
Είναι η τρίτη φορά που η Βασιλική Τρουφάκου συνεργάζεται με την Ιόλη Ανδρέαδη, η πρώτη ήταν με τον «Μισάνθρωπο» του Μολιέρου και η δεύτερη με το «Πόλεμος και Ειρήνη» του Λέοντος Τολστόι και μου λέει ότι είναι ωραίο να συνεχίζουν να δουλεύουν μαζί γιατί όσο προχωράει μια σχέση, επαγγελματική ή προσωπική, τόσο περισσότερο βαθαίνει. Αυτό γλιτώνει ηθοποιούς και σκηνοθέτες από κόπο και χρόνο κυρίως. Η ίδια την εμπιστεύεται πλέον εύκολα, αλλιώς δεν θα μπορούσε να μπει σε μια τόσο απαιτητική περιπέτεια.
Άλλωστε τα εξαιρετικά σκηνοθετικά δείγματα της Ανδρεάδη, η οποία τα τελευταία πέντε χρόνια έχει παρουσιάσει στην Ελλάδα 13 παραστάσεις με πρώτη τον «Αρτώ – Βαν Γκογκ / avec un pistolet» στο Θέατρο Σημείο το 2015 και την πιο πρόσφατη «Περηφάνια και Προκατάληψη» στο θέατρο Αλκυονίς, κάνουν τη Βασιλική Τρουφάκου να νοιώθει ασφάλεια και εμπιστοσύνη κάθε φορά που δουλεύουν μαζί.
Η παράσταση είναι απαιτητική ψυχικά από πολλές απόψεις, μου λέει και η πρόταση της Ιόλης Ανδρεάδη είναι μια αρκετά γυμνή παράσταση με την έννοια ότι ως εφόδια έχουν μαζί τους μόνο τα απολύτως απαραίτητα και τίποτα περιττό. Εκείνη έβαλε το σώμα, τη φωνή και τη φαντασία της και μαζί με την σκηνοθέτιδα κινήθηκαν πάνω σε αυτό.
(Η Ιόλη Ανδρεάδη)
Την ρωτάω για τα κλασικά κείμενα των τραγικών μας ποιητών και μου λέει ότι έχουν επιβιώσει στο χρόνο και άρα έχουν μια πετυχημένη αφήγηση και δραματουργία. Μπορεί οι ρόλοι και τα λόγια να είναι πιο δύσκολα, αλλά στην πραγματικότητα είναι πιο εύκολα γιατί είναι πιο καλά μελετημένα, έχουν σωστή δομή χωρίς τρύπες. Είναι λόγια και ρόλοι που δεν μπάζουν νερά, είναι στέρεα κείμενα που όσο δύσκολο είναι να τα «πιάσει» ένας ηθοποιός ξέρει ότι μπορεί να βρει λύση. Η ενασχόληση με τους κλασικούς ρόλους δεν εξαντλείται, δεν σε κουράζουν και είσαι σίγουρος ότι δεν θα σου τελειώσουν.
Η ηθοποιός θα είναι φέτος τον χειμώνα στην παράσταση του έργου «Ξυπόλητοι στο πάρκο» του Νιλ Σάιμον που κάνει πρεμιέρα στις 15 Οκτωβρίου στο Νέο Ακάδημο σε σκηνοθεσία Ρέινας Εσκενάζυ με τους Αργύρη Αγγέλου, Άρη Λεμπεσόπουλο, Ελένη Κρίτα και Jerome Kaluta και επίσης στο σίριαλ «Παρουσιάστε» στον ΑΝΤ1 με τουςΓιάννη Μπέζο, Μανώλη Μαυροματάκη, Λένα Ουζουνίδου και άλλους ηθοποιούς.
Πληροφορίες παράστασης:
«Ευριπίδου Ελένη ή η ανασκευή του Στησιχόρου»
Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
Μετάφραση: Γιάγκος Ανδρεάδης
Διασκευή για μία ηθοποιό: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Κοστούμια: Ioanna Kourbela
Μουσική: Danai Nielsen
Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης
Όλους τους ρόλους ερμηνεύει η Βασιλική Τρουφάκου
Πού: στο Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, Καβάλα
Πότε: Κυριακή 16 Αυγούστου 2020
Ώρα έναρξης 19.30
Είσοδος Ελεύθερη
