23.9 C
Athens
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Θέατρο Μουσούρη: 87 χρόνια ζωής

Ο Παύλος Ηλ. Αγιαννίδης γράφει για το «Θέατρο Μουσούρη» και την ιστορία του καθώς φέτος κλείνει 87 χρόνια ζωής.

Η πολύτιμη μνήμη του ιστορικότερου – μετά το Εθνικό – θεάτρου της Αθήνας, του «Μουσούρη», θα φωτιστεί σε δύο βιτρίνες και σε επικείμενη εκδήλωση, στο θέατρο της πλατείας Καρύτση, που κλείνει 87 χρόνια «ζωής»

θέατρο Μουσούρη

87 χρόνια «ζωής»

Θα μπορούσε τούτο το γραπτό να έχει τίτλο «Θέατρο Μουσούρη: μια ιστορία γραμμένη από πρωταγωνίστριες». Ή και πρωταγωνιστές. Καθώς από αυτή τη σκηνή, που το Δεκέμβριο κλείνει 87 χρόνια «ζωής», πέρασαν όλα τα μεγάλα ονόματα της ελληνικής θεατρικής σκηνής. Από τη Μαίρη Αρώνη και την Αντιγόνη Βαλάκου έως την Αλίκη Βουγιουκλάκη και την Τζένη Καρέζη. Από την Τζένη Ρουσσέα έως την Βάσω Μανωλίδου.

Θα μπορούσε, επίσης, να είχε υπότιτλο μια φράση του αξέχαστου Μάριου Πλωρίτη για το «λιλιπούτειο», κατά τον Γεώργιο Βλάχο, «Θέατρο Αλίκης» μετέπειτα Μουσούρη: Το θέατρο «έμεινε μικρό, τόσο μικρό που χωρίς ν’ αλλάξει διαστάσεις, μεγάλωνε κι’ όλο μεγάλωνε σε φροντίδα και σε σημασία».

Ή, τέλος, θα μπορούσαμε απλά να καταγράψουμε την ιστορία του δεύτερου πιο ιστορικού θεάτρου της Αθήνας, μετά το Εθνικό Θέατρο (άλλοτε Βασιλικό) και τη σκηνή του κτιρίου Τσίλερ: την ιστορία του Θεάτρου «Μουσούρη», στην πλατεία Καρύτση.

Στη σκηνή του, σήμερα, έχει στηθεί «Ο κήπος με τις αλήθειες» του Άντριου Μπόβελ, σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή. Παράσταση που σηματοδοτεί τη, μετά από τα χρόνια της Ελεύθερης Σκηνής, σύμπραξη του σκηνοθέτη – ηθοποιού με μία επίσης μεγάλη πρωταγωνίστρια: τη Μίρκα Παπακωνσταντίνου.

Θέατρο Μουσούρη - Προγράμματα παραστάσεων

Η ιστορικότητα του «Μουσούρη» φέτος φωτίζεται σε δυο μεγάλες βιτρίνες του θεάτρου

Όμως, ο θεατρικός επιχειρηματίας Κάρολος Παυλάκης, σε συνεργασία με τις Διεθνείς Σχέσεις Πολιτισμού και τη δραστήρια Ζωζώ Λιδωρίκη, που έχει όλο το αρχείο του Κώστα Μουσούρη, αποφάσισε στον ίδιο χώρο να φωτίσει, κυρίως σε δυο μεγάλες βιτρίνες του θεάτρου, στο ισόγειο και στο φουαγιέ, την ιστορικότητα του «Μουσούρη», όπως μού τονίζει η διευθύντρια των ΔΣΠ.

Εφτά έργα του αξέχαστου κοσμοπολίτη δημοσιογράφου και θεατρικού συγγραφέα Αλέκου Λιδωρίκη έχουν ανεβαστεί στα χρόνια που το τιμόνι είχε ο Κώστας Μουσούρης. Εξ ου και είναι λογικό θεματοφύλακες αυτής της ιστορίας να είναι οι Διεθνείς Σχέσεις Πολιτισμού, η Ζωζώ Λιδωρίκη και η οικογένεια Λιδωρίκη. Όπως ο Μίλτος Α.Λιδωρίκης που μάς μεταφέρει στις απαρχές: «Το επιστημονικό σωματείο με την επωνυμία “Εταιρεία Επιστημόνων” που ήταν ιδιοκτήτες τότε του κτιρίου στην πλατεία Αγίου Γεωργίου Καρύτση, είχε ως σκοπό, εκτός από την στέγαση των γραφείων του, να δημιουργήσει και μια αίθουσα διαλέξεων. Τα οικονομικά του Σωματείου δεν το επέτρεψαν και ο χώρος που προοριζόταν για την αίθουσα αυτή έμεινε γιαπί.»

Θέατρο Μουσούρη - Καρέζη Μουσούρης αρχείο Λιδωρίκη

Ο χώρος που έγινε θέατρο από τον Κώστα Μουσούρη

Το γιαπί αυτό νοίκιασε ο Κώστας Μουσούρης και το μεταμόρφωσε σε θέατρο. Το μισθωτήριο του θεάτρου υπογράφτηκε στις 9 Νοεμβρίου 1933 με μηνιαίο μίσθωμα 100.000 δρχ και με υποχρέωση να μετατραπεί το μίσθιον σε “πλήρες χειμερινό θέατρο”.

Kostas Mousouris

Ο ίδιος ο Κώστας Μουσούρης είχε συμπληρώσει την αφήγηση: «Πώς έγινε ο γυμνός αυτός τετράγωνος χώρος θέατρο, ο Θεός και ο υποφαινόμενος το ξέρουν! Είκοσι δύο μήνες περίπου πάλευα με δανειστές, με τράπεζες, με προμηθευτές, με τοκογλύφους, με μαστόρους, μηχανικούς, τεχνίτες, γυψαδόρους, υδραυλικούς, εργάτες, ηλεκτρολόγους, μαραγκούς, μπογιατζήδες, βουτηγμένους στις λάσπες, στους ασβέστες, στα τσιμέντα, στα τούβλα, στα μπετόν, στα μαδέρια, στις μπογιές και τα σίδερα. Και ένα βράδυ του Δεκεμβρίου του 1934, το θέατρο της πλατείας Καρύτση φιλοξένησε για πρώτη φορά τους Αθηναίους θεατρόφιλους».

τιμητικό δίπλωμα προς τον Κώστα Μουσούρη

Μιλάμε για τις 12 Δεκεμβρίου 1934 και για το «Θέατρο Αλίκης», που ονομάστηκε για να τιμήσει μία από τις πρώτες πρωταγωνίστριές του: την τότε σύζυγο του Κώστα Μουσούρη, ηθοποιό Αλίκη Θεοδωρίδου – Νορ, κόρη της μεγάλης Κυβέλης. Το πρώτο πρόγραμμα μιλούσε δε για το «Θίασο Αλίκη – Λογοθετίδης – Μουσούρης».

Θέατρο Μουσούρη - Κώστας Μουσούρης

Ο Κώστας Μουσούρης άφησε εντυπωσιακό υλικό από τα 99 έργα που ανέβηκαν στο θέατρο

Είναι εντυπωσιακό το υλικό που έχει αφήσει πίσω του ο Κώστας Μουσούρης, από τα 99 έργα που ανέβηκαν έκτοτε στη σκηνή του. Λευκώματα φωτογραφικά, σημειώσεις, ακόμη και ηχογραφήσεις σε πομπίνες ολόκληρων παραστάσεων, τις οποίες ηχογραφούσε, όσο από το μικρό καμαρίνι του άκουγε κάθε βράδυ όσα τεκταίνονταν στη σκηνή. Ανάμεσά τους και ο δικός του «Ποπολάρος». Ή το θρυλικό «Ημερολόγιο της Άννας Φρανκ» με την Αντιγόνη Βαλάκου, από τον Οκτώβριο του 1956, σε σκηνοθεσία του Μουσούρη.

Θέατρο Μουσούρη - αφίσα για τα 25 χρόνια

Να το πούμε κι αυτό μια και μιλάμε για ιστορία: Το 1951 ο Κώστας Μουσούρης ξαναγκρέμισε το θέατρο εκ θεμελίων. Όπως γράφει ο σκηνογράφος και αρχιτέκτων Κίμων Λάσκαρης, που υπέγραψε και κάποια από τα εντυπωσιακά σκηνικά των παραστάσεων, «γκρέμισε εσωτερικά ένα ολόκληρο θέατρο και το ξανάφτιαξε από την αρχή, από την γαλαρία μέχρι το τελευταίο καμαρίνι». Τότε μετονομάστηκε σε «Θέατρο Κώστα Μουσούρη» (η Αλίκη Θεοδωρίδου – Νορ είχε ήδη καταφύγει, πρώτα στο σπίτι των Καζαντζάκηδων στην Αίγινα, κι έπειτα στην Αμερική) και μετά τον θάνατο του έμεινε πλέον ως «Θέατρο Μουσούρη».

Ο θιασάρχης Κώστας Μουσούρης φώτισε μέσα από αυτό το θέατρο πολλούς πρωταγωνιστές

Δεν ήταν η μόνη Αλίκη που φώτισε ο Κώστας Μουσούρης. Αφού τελείωσε την δραματική σχολή, η Αλίκη Βουγιουκλάκη είχε την τύχη να την πάρει η κυρία Κατερίνα στο θίασό της. Όμως, πρωταγωνίστρια την έχρισε ο τότε παντοδύναμος θιασάρχης Κώστας Μουσούρης, δίνοντάς της πλάι του τον ρόλο της Ελάιζα Ντουλίτλ στο έργο «Ωραία μου Κυρία» του Τζορτζ Μπέρναρντ Σω, το 1958. Και δίνοντάς της άλλους τρεις πρωταγωνιστικούς ρόλους έως το 1960-61.

Θέατρο Μουσούρη - Ο πρίγκιψ και η χορεύτρια με την Αλίκη Βουγιουκλάκη

Εμβληματική ήταν η σύμπραξή τους στο έργο «Ο Πρίγκηψ και η Χορεύτρια», το 1960. Στην κινηματογραφική μεταφορά του ίδιου έργου, τρία χρόνια πριν, είχε καταγραφεί η επίσης εμβληματική και θυελλώδης σύμπραξη του Λόρενς Ολίβιε (πρωταγωνιστή και σκηνοθέτη επίσης) με την Μέριλιν Μονρόε.

Δεν άφησε, όμως, έξω από τις φτερούγες του, ο Κώστας Μουσούρης, και την Τζένη Καρέζη. Που την έχρισε επίσης πρωταγωνίστρια στην παράσταση «Φανή» του Μαρσέλ Πανιόλ, από τις 11 Οκτωβρίου 1961. Μια παράσταση που έκοψε 55.000 εισιτήρια σε 193 παραστάσεις. Και αυτό, αμέσως μετά το ρόλο της Καρέζη, ως Αδέλας, στο «Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα».

Να μην ξεχάσουμε τα χρόνια που το εκρηκτικό θεατρικό ζευγάρι της Αθήνας, ο Δημήτρης Χορν με την Έλλη Λαμπέτη, στέγασαν τις αναζητήσεις τους στο «Μουσούρη». Ή ότι το «Θέατρο Αλίκης», πριν από την Κατοχή φιλοξένησε την πρώτη εκδοχή του θεάτρου του Καρόλου Κουν, όπως και το 1947-49, όταν ο Κώστας Μουσούρης έφυγε, απογοητευμένος, στην Αμερική.

Λαμπέτη Χορν Μουσούρης

Στο υπόγειο του θεάτρου του, ο Κεφαλλονίτης στην καταγωγή Κώστας Μουσούρης έστησε στην ΠΕΕΘ – Πανελλήνια Ένωση Ελεύθερου Θεάτρου (κι εκεί συνεδρίαζε), όπως και το Σωματείο Φίλων Βιβλίου. Εκεί τού υπαγόρευσε ο Σπύρος Μελάς – κατά παραγγελία του Μουσούρη – τον θρυλικό «Παπαφλέσσα» του. Εκεί συνέλεγε το πολύτιμο υλικό, με το πρώτο όνειρο ενός θεατρικού μουσείου ο Γιάννης Σιδέρης… Πόση ιστορία!

Θέατρο Μουσούρη - 87 χρόνια ζωής

Πολύτιμα αντικείμενα θα φιλοξενηθούν στις δυο βιτρίνες του θεάτρου

Η Ζωζώ Λιδωρίκη συνεργάζεται, όπως μού τόνισε, με το τμήμα Θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και με το σκηνογράφο του «Κήπου με τις αλήθειες» Μανόλη Παντελιδάκη, για να φωτίσει στο «Μουσούρη» την μνήμη του ιστορικού θεάτρου, καταρχάς στις δύο βιτρίνες. Με «πρεμιέρα» στην επίσημη των «Κήπου με τις αλήθειες» σε σκηνοθεσία Φασουλή, την Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2021. Το δε τμήμα θα βοηθήσει σημαντικά και στην ψηφιοποίηση του πολύτιμου αρχείου.

Εκεί μέσα, βρίσκουμε πολλά από τα αντικείμενα που θα εκτεθούν: Μια αφιέρωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή από το Παρίσι του 1966. Μια φωτογραφία του Κώστα Μουσούρη με στολή πλοιάρχου του υπερωκεανίου «Ολύμπια», με το οποίο ταξίδευε στην Αμερική (και αφιέρωση του πλοιάρχου). Λευκώματα και πομπίνες. Το κοστούμι του από την παράσταση «Ο Πρίγκηψ και η Χορεύτρια» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη (1960-61). Προγράμματα (όπως των «Τριών αδελφών» του Άντον Τσέχωφ, από το 1964-65) και αφίσες. Στιγμές από τις συναντήσεις του Μουσούρη με πολιτικούς, όπως οι Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Γεώργιος Παπανδρέου κ.ά. Πορτρέτα τού Μουσούρη, του πιο επιδραστικού ίσως και παντοδύναμου κάποτε θιασάρχη και πρωταγωνιστή, στο ιστορικότερο μετά το Εθνικό θέατρο της Αθήνας.

Δείτε επίσης:

Εάν επιθυμείτε να σχολιάσετε το παραπάνω άρθρο ή οτιδήποτε άλλο στο Youfly, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Facebook. Ή στείλτε μας μήνυμα στο Twitter. Για φωτογραφικό υλικό και ιστορίες, μεταβείτε στο Instagram μας

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com

Παύλος Ηλ. Αγιαννίδης
Παύλος Ηλ. Αγιαννίδης
Από τη Γερμανική Σχολή Αθηνών, βρέθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης να σπουδάζει Κτηνιατρική! Ενώ, στο μεταξύ, ξεκίνησε μια δημοσιογραφική πορεία, που κρατάει τέσσερις δεκαετίες, από την ιστορική «Ακρόπολη», με το… νυφικό της Νταϊάνας, στο διεθνές τμήμα της εφημερίδας (λόγω γλωσσών). Νοέμβριο του 1981 ξεκίνησε να εργάζεται στο Γραφείο Βορείου Ελλάδος των εφημερίδων «ΤΑ ΝΕΑ» και «ΤΟ ΒΗΜΑ». Συνεργάστηκε με τον «Ταχυδρόμο» και το «Marie Claire», σε μεγάλες συνεντεύξεις και με το Ραδιόφωνο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης «Ράδιο 105». Αλλά και ως ανταποκριτής της Σουηδικής Ραδιοφωνίας και σε ρεπορτάζ με το «60 Minutes» του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CBS. Συμμετείχε στην πρώτη συντακτική ομάδα του περιοδικού «Δίφωνο», με τον «Ιστό» και πέρασε από την ΕΣΗΕΜΘ στην ΕΣΗΕΑ. Όταν, στην Αθήνα πλέον από το 1991, πέρασε στην αρχισυνταξία του Πολιτιστικού Τμήματος της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», πρώτα υπό τη διεύθυνση του αείμνηστου Λέοντα Β.Καραπαναγιώτη. Εξέδωσε τα βιβλία «Αληθινά παραμύθια», «Με μουσικές εξαίσιες, με φωνές» και τη συλλογή διηγημάτων «Καπετάν Άγρα και Παραμυθίας γωνία». Συνεργάστηκε με τους ραδιοσταθμούς Innersound, Mood Radio και πλέον με το LaVitaRadio και με τον ιστότοπο Protagon.gr και από τον Ιούνιο του 2020 με το πολιτιστικό youfly.com.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ακολουθηστε μας
65,000ΥποστηρικτέςΚάντε Like
13,090ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
11,546ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

ΔΗΜΟΦΙΛΗ