Θανάσης Τσαλταμπάσης: «Σε άγονο έδαφος δεν σταματώ να ονειρεύομαι»

Ο Θανάσης Τσαλταμπάσης ξεκίνησε τις παραστάσεις του «Μικρού Πρίγκιπα» την Κυριακή 18 Οκτωβρίου στο θέατρο Μικρό Χορν. Λόγω της απόφασης του υπουργείου Πολιτισμού για το κλείσιμο των θεάτρων οι παραστάσεις έχουν διακοπεί με την προοπτική να συνεχιστούν όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Σαν Θανάσης βάζει πάνω από όλα την υγεία. Θα έκανε τα πάντα και θα είναι δίπλα σε όποιον παλεύει για την υγεία του, όμως θεωρεί ότι έχουν γίνει πολλά λάθη που από ένα σημείο και μετά δεν ξέρει αν συγχωρούνται. 

Ειδικά στον πολιτισμό έχουν γίνει λάθη που δηλώνουν ότι εκείνοι που διαχειρίζονται τα θέματα του πολιτισμού, ίσως δεν έχουν πάει θέατρο ή δεν έχουν μιλήσει με κάποιον που κάνει θέατρο. Αν είχαν πάει θέατρο, θα καταλάβαιναν ότι για να ετοιμαστεί μια παράσταση χρειάζονται 1,5 με 2 μήνες πρόβα. Δεν μπορεί, λοιπόν, όπως μου εξηγεί ο Θανάσης Τσαλταμπάσης, να ανακοινώνεται μια απόφαση 2 και 3 μέρες πριν την πρεμιέρα μιας παράστασης. Οι παραστάσεις δεν είναι στο τσεπάκι, σε μια βαλίτσα που τις βγάζουμε και τις παίζουμε. Δεν είναι ένα cd, μια βιντεοκασέτα ή ένα dvd. Θέλουν κόπο και προετοιμασία μηνών για να ανέβουν. Ο παραγωγός και όλοι οι συντελεστές πρέπει να γνωρίζουν εκ των προτέρων τη συνθήκη για να αποφασίσουν αν θα ανεβάσουν μια παράσταση ή όχι.

Είδαμε τα ποσοστά για τη χωρητικότητα να αλλάζουν. Για τον ίδιο, ακόμα και το 30% ήταν ένα μεγάλο ερωτηματικό, γιατί κανένας δεν έδωσε επιστημονικά δεδομένα γι’ αυτό. Από την αρχή, τα μέτρα στα θέατρα τηρήθηκαν άψογα. Ο ίδιος, κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιοδείας με την παράσταση «Art», είδε ότι ο κόσμος έμπαινε στο θέατρο με τις μάσκες, χρησιμοποιούσαν όλοι αντισηπτικά, υπήρχε θερμομέτρηση. Επίσης, η παράσταση δεν έκανε διάλειμμα και υπήρχαν αποστάσεις ανάμεσα στα καθίσματα των θεατών. Όλα αυτά τηρηθήκαν ώστε να υπάρχουν όσο το δυνατό λιγότερες επαφές.
Μου εξηγεί, ότι πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τον ιό, γιατί αν τον αποφεύγουμε -όπως κάνουμε τώρα- μπορεί να γλιτώσουμε από τον ιό αλλά θα λιμοκτονήσουμε σε άλλους τομείς. Δεν πρέπει να γίνει αυτό. Πάντα βάζει την υγεία πάνω όλα, αλλά πια οφείλουμε να μάθουμε να ζούμε με αυτό.
Άλλωστε, όπως μου λέει ο Θανάσης Τσαλταμπάσης, οι άνθρωποι του θεάτρου ήταν και συνεχίζουν να είναι προσεκτικοί. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο δεν είχαμε κανένα επιστημονικό δεδομένο ότι υπήρχε κρούσμα. Δεν μου κρύβει ότι βρίσκει λίγο περίεργο όλο αυτό που συνέβη με το κλείσιμο των θεάτρων, ακριβώς πριν το lockdown.

Διαβάζει βιβλία, βλέπει ταινίες και προετοιμάζει διάφορα πράγματα. Στην πρώτη καραντίνα δεν είχε πολύ όρεξη, γιατί δεν ήξερε τι θα συμβεί. Τώρα, όπως μου λέει, επειδή όλοι έχουμε μια γεύση του πράγματος κάπως πιστεύουμε ότι θα συνεχιστεί κάποια στιγμή η ζωή μας. Οπότε κάνει κάποιες σκέψεις και έχει τους στόχους του. Δειλά δειλά, γιατί το έδαφος δεν είναι τόσο πρόσφορο αυτή την περίοδο. Παρόλα αυτά ο ίδιος ονειρεύεται και χωρίς γόνιμο έδαφος. Και μου λέει χαρακτηριστικά, ότι και σε άγονο έδαφος δεν θα σταματήσει να ονειρεύεται. Αυτό του δίνει δύναμη να συνεχίζει και να νιώθει ότι υπάρχει μέλλον.

Η παράσταση «Ο μικρός πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ έκανε πρεμιέρα στις 18 Οκτωβρίου. Έπαιξαν για τρεις Κυριακές από δύο παραστάσεις κάθε Κυριακή. Φέτος, όπως λέει ο Θανάσης Τσαλταμπάσης, το θέατρο για παιδιά δυστυχώς ξεκίνησε χωρίς τα σχολεία. Έτσι δεν μπορούσαν να κλείνουν παραστάσεις για τα σχολεία τις καθημερινές οπότε είχαν δύο παραστάσεις τις Κυριακές.
Το έργο είναι σε διασκευή και σκηνοθεσία του Δημήτρη Αδάμη, ο οποίος εδώ και 17 χρόνια ασχολείται με το θέατρο για παιδιά με την ομάδα Μαγικές Σβούρες. Ο Τσαλαμπάσης και ο Αδάμης είχαν γνωριστεί το 2007, όταν ο ηθοποιός έπαιξε στην πρώτη του επαγγελματική παράσταση που ήταν «Η Φάρμα των ζώων» σε σκηνοθεσία του Αδάμη. Από τότε, είχαν μιλήσει για το ωραίο θέατρο για παιδιά και, όπως μου εξηγεί ο Θανάσης Τσαλταμπάσης,  τέτοιες είναι οι παραστάσεις που κάνει ο Δημήτρης Αδάμης. Έτσι, ήρθε η στιγμή να συνεργαστούν αυτή τη χρονιά μετά από μια κουβέντα που είχαν κάνει οι δύο τους πέρυσι. Ο Θανάσης Τσαλταμπάσης είχε πει στον σκηνοθέτη ότι ένας από τους ήρωες που θα ήθελε να ερμηνεύσει είναι ο Μικρός πρίγκηπας και εκείνος του είπε να το κάνουν μαζί.

Θυμάται ως ανάμνηση ότι κάποια στιγμή του είχε διηγηθεί την ιστορία του Μικρού πρίγκηπα η μητέρα του, επειδή είχε πεθάνει η γιαγιά του. Ο ίδιος είχε αισθανθεί, μετά από αυτή την διήγηση, ότι η γιαγιά του δεν έχει χαθεί και ότι κάπου υπάρχει. Αυτό τον είχε ηρεμήσει. Μεγαλώντας το ξαναδιάβασε καλά. Μάλιστα, για τις ανάγκες της παράστασης 2-3 φορές και κάθε φορά αισθανόταν κάτι άλλο διαβάζοντάς το. Κάθε φορά φωτιζόταν και κάποια άλλη πτυχή είτε του Μικρού πρίγκηπα είτε της ιστορίας. Είδε ότι έχει να κάνει με ένα κείμενο πραγματικά σπουδαίο και δεν είναι τυχαίο το πόσο διαδεδομένο και διαχρονικό είναι σε όλο τον κόσμο και σε πολλές γενιές.

Πάνω στη σκηνή βρίσκεται με τέσσερις ακόμα ηθοποιούς. Τον Θανάση Βοϊδήλο, τη Γεωργία Μαυροειδοπούλου, τον Τάσο Ράπτη και τη Μαριλίζα Χρονέα. Το μακιγιάζ του Θανάση Τσαλταμπάση επιμελήθηκε σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη ο make up artist Γιώργος Κεραμίδας. Όπως μου εξηγεί ο ηθοποιός, το μακιγιάζ έρχεται και κουμπώνει με όλο αυτό που σκηνοθετήθηκε και φανταστήκε ο ίδιος και ο σκηνοθέτης για τον ήρωα. Τα τραγούδια της παράστασης είναι βασισμένα σε μελωδίες συνθετών του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου, όπως ο Offenbach, ο Holst  ο Saint-Saëns και  ο Brahms. Η παράσταση τελειώνει με ένα καινούργιο τραγούδι του συνθέτη Γιώργου Βαρσαμάκη.

Του αρέσει να είναι σε παραστάσεις που δεν έχουν διδακτικό χαρακτήρα και δεν δείχνουν τα μηνύματα. Ακόμα και οι ίδιοι οι συντελεστές της παράστασης, σε όλη τη διαδικασία των προβών δεν συζητήσαν για τα μηνύματα του έργου. Γι’ αυτό και αφήνουν να τα πάρει ο καθένας όπως πιστεύει. Το ίδιο το κείμενο, εκ των πραγμάτων άλλωστε, είναι αντιπολεμικό, είναι ένας ύμνος στη φιλία, στην αγάπη, στον έρωτα. Αυτά με πολύ απλό, ωραίο και έξυπνο τρόπο περνάνε και με την παράσταση σε όλους. Μικρούς και μεγάλους. Ίσως οι μικροί αντιλαμβάνονται κάποια άλλα πράγματα περισσότερο, ενώ οι μεγάλοι κάποια άλλα, μου λέει ο Θανάσης Τσαλταμπάσης. Πάντως, το εντυπωσιακό είναι ότι σε αυτές τις παραστάσεις που έδωσαν πριν κλείσουν τα θέατρα, είδαν τους ενήλικες να φεύγουν από το θέατρο ενθουσιασμένοι. Παρατηρήσαν, επίσης, να έρχονται ενήλικες μόνοι τους χωρίς να συνοδεύουν παιδιά. Το έργο έτσι και αλλιώς δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά. Είναι μια νουβέλα που είναι κυρίως για μεγάλους. Επειδή, όμως ο ήρωας είναι ένα παιδί μπορεί και διασκευάζεται με έναν τρόπο που μπορούν πολύ ωραία να το παρακολουθήσουν και οι μικροί θεατές.