Καταραμένοι ποιητές, τολμηρό γυμνό, ηδονοβλεψία, «μαθήματα» ποίησης υπέρ του κοινού. Όλα μπήκαν στην κουβέντα μας με τον Στέφανο Κακαβούλη, των διαφορετικών θεαμάτων, που ετοιμάζεται για την αναμέτρησή του με τον Σαρλ Μποντλέρ στο Θέατρο «104».
Γράφει ο Παύλος Ηλ.Αγιαννίδης
«Η μεγαλύτερη ηδονή στον έρωτα βρίσκεται στην βεβαιότητα ότι κάνεις κακό», είναι η πρώτη παραδοχή του Σαρλ Μποντλέρ στα «Άνθη του Κακού» (Les Fleurs du Mal). Πώς μπορείς από αυτήν να ξεκινήσεις και να πλάσεις μια, τολμηρή, προκλητική, θεατρική παράσταση;
Μια απάντηση έχει ο Στέφανος Κακαβούλης. Χρόνια ανάμεσα σε ποιητές. Κυρίως, δίπλα στον αξέχαστο ποιητή και μεταφραστή Ερρίκο Μπελλιέ, το μέντορά του, αλλά και στην Κική Δημουλά, το Γιάννη Κοντό, το Γιάννη Βαρβέρη.
Παίρνει, λοιπόν, κάποια ημερολόγια του Σαρλ Μποντλέρ και αποσπάσματα από τα «Άνθη του Κακού» του και πλάθει μια παράσταση, για το «104» (από Σεπτέμβριο). Με τίτλο μια φράση από τα ημερολόγια του ποιητή: «Η τέχνη είναι πορνεία». Και με «άνθη» ποίησης, που είναι «όαση παράνοιας σε μια έρημο λογικής», όπως έλεγε και ο Γάλλος ποιητής. Διότι «τα ωραιότερα άνθη φυτρώνουν στον βούρκο της λαγνείας, των χαμαιτυπείων και του ανθρώπινου πόνου».
Δεν φείδεται μέσων και γι’ αυτή την παράστασή του – πάλι για έναν «καταραμένο» ποιητή – ο Στέφανος Κακαβούλης. «Μιλάει» ακόμη και με το σώμα του. Ακόμη και ολόγυμνο. Όπως έκανε πέρυσι με το «Ουρλιαχτό» του Άλεν Γκινσμπεργκ.
Δείτε το βίντεο (ολόκληρη η παράσταση) από το «Ουρλιαχτό» του Άλεν Γκίνσμπεργκ, πατώντας ΕΔΩ.
Να ανοίξουμε την κουβέντα για το γυμνό στο θέατρο; Αλήθεια, το γυμνό «Ουρλιαχτό», τι αντιδράσεις είχε; «Πολύ θετικές. Ταίριαζε πολύ με το ποίημα γιατί είχε πολλή ένταση. Και, σκέψου, ήμουν για ένα τέταρτο σε frontal (σ.σ.: μετωπικό γυμνό), αλλά είχε τέτοια δραματικότητα. Δεχόμουν ηλεκτροσόκ, υποτίθεται, που κανείς δεν το δε σεξουαλικά. Σίγουρα κάποιοι έπαιρναν και μάτι, αλλά οκ».
Το γυμνό είναι πολύ ιδιαίτερη περίπτωση, μου λέει. «Πολλοί το κάνουν στο θέατρο, αλλά δεν έχει πάντα λόγο. Σίγουρα πουλάει. Πάντα θα πουλάει.
Όταν είναι αισθητικά ωραίο, εμένα μου αρέσει πολύ. Πάει μαζί το ηδονοβλεπτικό, άλλωστε, με κάθε είδους τέχνη. Είναι κομμάτι της».
«Οι εικαστικές, παραστατικές τέχνες τέρπουν την όραση, κατά πρώτον, οπότε το γυμνό και στην γλυπτική ζωγραφική, το θέατρο, τη φωτογραφία παίζει τεράστιο ρόλο».
Στο θέατρο, «το γυμνό είναι σημαντικό να μπορεί κι ο ηθοποιός να το υποστηρίξει. Να νιώθει άνετα με αυτό. Έχω δει ηθοποιούς με πολύ ωραία κορμιά και όταν παίζουν να σκέφτονται να κρυφτούν. Βάζουν τα χέρια τους, πλασάρονται πλάγια… Είναι αστείο. Μην το κάνεις καθόλου, φίλε».
Κάπου ανάμεσα, πρωταγωνίστησε και στην ταινία «Εξορία» του Γιώργου Μαζωμένου, δίπλα στον Κωστή Σαββιδάκη, τον «ιερέα» στις τηλεοπτικές «Άγριες Μέλισσες». Μια ταινία που τώρα πηγαίνει στο τμήμα market (αγοράς) στο Φεστιβάλ Καννών, κατέκτησε το Βραβείο Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ του Λονδίνου και πραγματεύεται «το θέμα του Έλληνα που αισθάνεται εξόριστος στην ίδια του τη χώρα». Ακολουθεί δε την οδύσσεια του κεντρικού ήρωα (Στέφανος Κακαβούλης), «ο οποίος κακοποιείται, τον εκμεταλλεύονται άνθρωποι με εξουσία και τελικά τον σκοτώνουν, πάνω στην προσπάθεια του να επιβιώσει». Σαν ιστορία από τα χέρια ενός καταραμένου ποιητή κι αυτή…
Πάντως, εκείνο που κράτησε ο ίδιος από το προκλητικό «Ουρλιαχτό», ήταν η ουσία της ποίησης του Γκίνσμπεργκ: «Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιά μου διαλυμένα απ’ την τρέλα». Το μεγαλύτερο κέρδος «ήταν όταν μου έλεγε ο κόσμος ‘Θέλω να το διαβάσω’».
Και, τώρα, τον Μποντλέρ. «Είναι πατριάρχης της ποίησης και θεωρώ πολύ σημαντικό να ακουστεί από τη σκηνή ο λόγος του. Να αγγίξει ένα πιο ευρύ κοινό», μου λέει ο Στέφανος Κακαβούλης. Μαζί του, στη σκηνή του «104», θα είναι ο μουσικός Μάνος Σαββάκης, με ήχους ηλεκτρικής κιθάρας. «Hard και dark rock μελωδίες συνοδεύουν τον βαθιά αυτόν rock ποιητή», λέει.
«Η ζωή του Μποντλέρ ταυτίστηκε απόλυτα με το έργο του», συνεχίζει.
«Δοσμένος στις ηδονές και στα πάθη τα οποία πλήρωσε με φτώχεια και αρρώστιες. Λάτρης του Ιδανικού και της Ομορφιάς που ξεπερνά το θάνατο. Η συλλογή “Άνθη του Κακού”, που πολεμήθηκε όσο καμία άλλη από την κοινωνία της Γαλλίας, του χάρισε αθανασία. Όλοι οι μετέπειτα σπουδαίοι ποιητές πάτησαν πάνω του. Ο Ζαν Πολ Σαρτρ εξύμνησε, σε βιβλίο, το υψηλό του πνεύμα».
Ναι, αλλά στη θέση του θα μπορούσαν να είναι «πατέρες» της ποίησης, όπως ο Πρατίνος ή ο Πετράρχης. «Μιλάμε για τη σύγχρονη ποίηση. Από το Συμβολισμό και μετά, που με ενδιαφέρει περισσότερο. Εκεί που ο Σαρλ Μποντλέρ έβαλε τη βάση κι ο Αρτίρ Ρεμπό το απογείωσε. Η ποίηση για μένα είναι η υψηλότερα των τεχνών. Γιατί μάχεται και φλερτάρει διαρκώς με το θάνατο και μπορεί να τον ξεπεράσει».
Πώς; Πιστεύει ότι «η ρίζα της τέχνης είναι να νικήσει το θάνατο για αυτό και η έννοια της έμπνευσης και της έκστασης, που σε βγάζει από ένα νορμάλ νοητικό επίπεδο, είναι απαραίτητες στο να παραχθεί. Μην ξεχνάμε ότι το θέατρο ξεκίνησε σαν τελετουργία παγανιστική εν ώρα λατρείας και έκστασης».
Και η ποίηση ως θέατρο; «Στην ποίηση, επειδή τα όπλα και τα εργαλεία είναι οι λέξεις, και οι λέξεις είναι νοήματα, δίνουν ορισμό σε ό,τι μας περιβάλει. Όταν παίζεις μαζί τους και τις χρησιμοποιείς, νιώθεις ότι μπορείς να μεταβάλεις όλες τις έννοιες. Έχεις αυτή τη δύναμη στην πένα σου, στο χαρτί σου».
Αν ήμουν αρκετά θαρραλέος, λιγότερο φοβισμένος, θα ασχολούμουν μόνο με την ποίηση. Θα ήμουν ευτυχής αν, όταν φύγω, θα ‘χει μείνει για μένα ότι μετέφερα ποίηση στη σκηνή και παρακίνησα κόσμο να διαβάσει και να μάθει τους ποιητές. Αυτό το στίγμα θα ήθελα να αφήσω».
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ YOUFLY.COM ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
