Ο Τάσος Ιορδανίδης μιλάει στον Παύλο Αγιαννίδη και το Youfly.com για το ελληνικό θέατρο στη δύσκολη εποχή του κορονοϊού.
«Φτάνει πια η ανθρωποφαγία. Καιγόμαστε!»
Ο Τάσος Ιορδανίδης γράφει για πρώτη φορά θεατρικό έργο
Με ένα μολύβι και ένα χαρτί (ή και περισσότερα) ανά χείρας πέρασε αυτή την περίοδο ο Τάσος Ιορδανίδης. Γράφοντας καταρχάς, για πρώτη του φορά, ένα θεατρικό έργο. Με άξονα τη σύγχρονη Αθήνα. Και, όχι, δίχως κορονοϊό και καραντίνα.
Παράλληλα, σχεδίαζε επί χάρτου, υπολόγιζε και συγκροτούσε μια σειρά από μέτρα, τα οποία, κατά τη γνώμη του και με βάση τα στοιχεία, θα μπορούσαν να βοηθήσουν σημαντικά το θέατρο. Στα δύσκολα που περνάει.
Στο τιμόνι πλέον του ιστορικού θεάτρου «Άλφα – Ληναίος, Φωτίου», ο Τάσος Ιορδανίδης αποφάσισε όχι μόνον να γράψει ένα νέο, σύγχρονο έργο. Αλλά και να το αφήσει να «αναπνεύσει» και να δείξει την κατεύθυνσή του στις πρόβες.
Συγκέντρωσε, λοιπόν, στο «Άλφα» τα άλλα τέσσερα πρόσωπα του έργου και ξεκίνησε να του δίνει επί σκηνής «ζωή». Μιλάμε για έναν θίασο, για τον οποίο ο ίδιος δηλώνει περήφανος. Πέρα από τον ίδιο, στο έργο του, στο οποίο δεν έχει ακόμη δώσει τίτλο εργασίας, θα παίζουν η Θάλεια Ματίκα, ο Γιάννης Τριανταφυλλίδης, η Κατερίνα Μαούτσου και η Ελένη Θανάση.
Αποφεύγει να μου πει πολλά. Είναι και η αβεβαιότητα των ημερών για το σκληρά χτυπημένο θέατρο (και, εν γένει, τις τέχνες). Και από την αδιαφορία της Πολιτείας για το μέλλον του.
Όμως, είναι ένα έργο κοινωνικό – του παίρνω δυο κουβέντες. Μια ιστορία που αφορά σε μια σύγχρονη οικογένεια, στη σύγχρονη Αθήνα. Ένα έργο που θα παίζεται – αν όλα πάνε κατ’ ευχήν – κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στο ανανεωμένο ιστορικό «Άλφα» της Πατησίων.
«Μια ωραία ομάδα που δουλεύει ανασφαλώς»
«Δουλεύουμε στις πρόβες με μια πολύ ωραία ομάδα, πολύ δημιουργικά», μου λέει. «Μια ομάδα που δουλεύει ανασφαλώς. Και βλέπουμε που μπορεί να οδηγηθεί, πάνω στη σκηνή, το έργο. Με τη συνάντηση δύο αδελφών, ύστερα από χρόνια. Όταν ο μικρότερος, δίχως προειδοποίηση, επισκέπτεται το μεγάλο, στο σπίτι του, στην Αθήνα».
«Δεν νομίζω ότι θα οδηγηθούμε σε αυτή τη διαδικασία στο σκληρό ρεαλισμό», μου απαντάει όταν του θυμίζω την τελευταία επιτυχία του, στον «Πατέρα» του Στρίντμπεργκ, όπως τον μετέπλασε ο Βασίλης Μπισμπίκης (στο «Αποθήκη»).
Τάσος Ιορδανίδης για το θέατρο: Έρχεται βαρύς χειμώνας για τον χώρο του Πολιτισμού
Το πότε θα ανοίξουν είναι μεγάλο ερωτηματικό. Όπως και για όλο το ελληνικό θέατρο, που αφημένο στη μοίρα του, περιμένει, επιτέλους, ντιρεκτίβες λειτουργίας (με ασφάλεια) από την Πολιτεία, που ολιγωρεί τραγικά.
«Το θέμα δεν είναι μόνον να ξεκινήσουμε», μου λέει. «Έρχεται πολύ βαρύς χειμώνας για τον χώρο του Πολιτισμού γενικότερα. Ο οποίος πρέπει πλέον να βοηθηθεί. Σοβαρά και σημαντικά, πρώτη φορά. Και μιλάει ένας άνθρωπος, που δεν έχει Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία (ΑΜΚΕ) και δεν ζήτησε ποτέ ούτε ένα ευρώ κρατική επιχορήγηση. Όμως, πλέον η Πολιτεία πρέπει να βοηθήσει από την πιο μεγάλη ανώνυμη εταιρεία στον Πολιτισμό μέχρι την πιο μικρή ΑΜΚΕ».
Δυστυχώς, μου λέει, ακούγονται διάφορα. «Ακόμη και ανόητα για τον Πολιτισμό. Όμως, και τα πλέον ανόητα πολλές φορές επηρεάζουν το κοινό και δημιουργούν μια κοινωνική συνείδηση.
Πέρα από τα τεχνοκρατικά, το υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να σταθεί ουσιαστικά δίπλα στο θέατρο. Όταν βγουν οι κανόνες. Να οργανώσει το ίδιο μια καμπάνια: «Πηγαίνετε θέατρο, σινεμά, ακούστε ζωντανή μουσική».
«Φτάνει πια, παιδιά, καιγόμαστε»
Αντιθέτως, η υπουργός Πολιτισμού μιλάει για «μαύρη εργασία», του θυμίζω. «Από άγνοια, αυτή η γυναίκα βρήκε και είπε κάτι που την εξέθεσε ανεπανόρθωτα. Από την άλλη πλευρά, το να στοχοποιούμε ανθρώπους που έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν; Έχω την προσδοκία ότι τέτοιοι άνθρωποι θα βγουν μπροστά, θα εμπνεύσουν και θα συμμαζέψουν τα όρια του κλάδου. Φτάνει πια η ανθρωποφαγία. Παιδιά, καιγόμαστε!»
Ενωτικό θέλει να είναι το μήνυμα, ο Τάσος Ιορδανίδης. «Ενωθείτε. Ελάτε να ενωθούμε και να βρούμε λύσεις. Να φτιάξουμε προτάσεις συγκροτημένες. Θα μας ακούσουν, αρκεί να ξέρουμε τι λέμε και τι ζητάμε.
Αν βοηθηθεί ο ένας κλάδος, επιβεβαιωμένα, θα βοηθούν και άλλοι, παράπλευρα, να βοηθηθούν. Ο κλάδος της διαφήμισης. Της προβολής. Της δημοσιογραφίας. Αν κοιτάξεις μόνον την πάρτη σου, είναι με μαθηματική ακρίβεια σίγουρο ότι πηγαίνεις προς τον Καιάδα».
«Με λίγο όραμα και λίγο ψάξιμο, γραμμή για το Netflix»
Και κάτι ακόμη. Βλέποντας την τονωτική ένεση του Netflixστον ισπανικό – και όχι μόνον – χώρο της τέχνης, με παραγωγές που έδωσαν δουλειά σε κόσμο και τόνωσαν την οικονομία, έχει κάτι ακόμη να προτείνει:
«Γιατί το υπουργείο Πολιτισμού δεν κάνει μια συγκροτημένη κίνηση και προς το Netflix; Και να γράψει ιστορία. Να είναι το πρώτο υπουργείο που προτείνει αυτή τη συνεργασία. Και να υπάρξει και το ελληνικό ‘προϊόν’ στην πλατφόρμα. Που σήμερα λείπει. Λίγο όραμα χρειάζεται και λίγο ψάξιμο».
Με το ίδιο μολύβι και χαρτί, ο Τάσος Ιορδανίδης έχει βάλει κάτω και τα οικονομικά στοιχεία. Με μια σειρά από μέτρα βοήθειας προς όλους στον κλάδο. «Δεν κοστίζει συνολικά πάνω από 7,5 έως 10 εκατομμύρια ευρώ», λέει.
Τάσος Ιορδανίδης για το ελληνικό θέατρο:
Προτάσεις βοήθειας 7,5 – 10 εκατομμυρίων ευρώ
«Θεωρώ ότι το υπουργείο δεν έχει λάβει τα μέτρα που έπρεπε να λάβει. Το έχει πει και η υπουργός: Είναι αχαρτογράφητα νερά αυτά στα οποία πλέουμε. Ίσως δεν ξέρουν πραγματικά τι σημαίνει αυτός ο κλάδος. Όμως, κι εμείς δεν πάμε σύσσωμοι όταν συζητάμε με το κράτος. Όπως, ας πούμε, πάει η Εκκλησία.
Στο χώρο μας υπάρχει μια πολυφωνία, η οποία πρέπει να εκπροσωπηθεί, και να βγει το απαύγασμα ως συνολική, συγκροτημένη πρόταση».
Ο ίδιος, με το μολύβι, έβαλε κάτω μια σειρά βοηθητικά μέτρα, που θα μπορούσαν να ληφθούν:
1) Για τα έτη 2020-21 μηδενικό ΕΝΦΙΑ για ιδιοκτήτες ακινήτων, που στεγάζουν θέατρα.
2) Κάλυψη κατά 30% από το κράτος των μισθώσεων θεάτρων για την ίδια περίοδο και πληρωμή των ενοικίων με ποσοστό επί του τζίρου των εισιτηρίων, μεταξύ 5 και 10 %.
3) Μηδενισμός του ΦΠΑ για το 2020-21 στα εισιτήρια των θεάτρων.
4) Όπως και των ασφαλιστικών εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων στον κλάδο, για την ίδια περίοδο. Και του κόστους των ΔΕΚΟ.
5) Δήλωση όλων των δραστηριοτήτων των θεατρικών παραγωγών, για αυτή την περίοδο, σε αρμόδιο τμήμα, με καταγραφή ηθοποιών, συντελεστών κ.λπ. και επιδότηση ανάλογως με τις ημέρες απασχόλησης από το κράτος με 150-450 ευρώ (2 φορές την εβδομάδα 150 ευρώ, παραπάνω 450 ευρώ). Και συνδρομή των παραγωγών με τουλάχιστον το αντίστοιχο ποσό.
6) Για τα φορολογικά έτη 2020-21 ο φόρος για κέρδη μέχρι 50.000 ευρώ να είναι 10% και 14% για άνω των 50.000.
7) Η εφορία για τα φορολογικά έτη 20-21,να είναι στο ποσοστό του 10% για κέρδη μέχρι 50000 ευρώ και 14% για κέρδη άνω των 50000 ευρώ.
8) Διαγραφή χρεών, προς δημόσιο και τράπεζες, για ιδιοκτήτες θεάτρων, εταιρείες παραγωγής και καλλιτέχνες που δηλώθηκαν στο Μητρώο Καλλιτεχνών κατά 25 % και ρύθμιση του υπόλοιπου σε 180 δόσεις (χωρίς προσαυξήσεις).
«Με χαρτί και με μολύβι, όλα αυτά δεν είναι πάνω από 7,5 – 10 εκατ. ευρώ», μου λέει. «Δεν το χωράει το μυαλό μου ότι εχθρός του Πολιτισμού είναι το κράτος. Δεν μπορεί να φαντάζεται κανένας ότι, αν δοθούν χρήματα για τη στήριξη του Πολιτισμού, θα καταστραφεί κάτι.
«Θα φτάσουμε να πληρώνουμε με τομάτες και πατάτες;»
Όμως, δεν μπορεί και το θεατρικό επιχειρείν να αντιμετωπίζεται όπως κάθε άλλος κλάδος. Ή οριζόντια. Διότι έχει ιδιαιτερότητες. Αν δεν υπάρξει στήριξη από το κράτος, μας βλέπω σε καταστροφή. Να πληρώνουμε με τομάτες και πατάτες».
Κι άλλο μολύβι και χαρτί, από τον Τάσο Ιορδανίδη: «Το κοινό του θεάτρου, ηλικίας 18-30 ετών είναι το 20% του συνόλου. Ηλικίας 30-50 είναι το 25%. Και το υπόλοιπο 55% είναι 55 ετών και άνω.
Όταν οι άνθρωποι αυτοί, οι τελευταίοι, ανήκουν κατά κύριο λόγο στις ευπαθείς ομάδες και όταν δεν έχουμε ξεπεράσει την πανδημία, είναι δυνατόν να αποκλείσεις το μεγαλύτερο μέρος του θεατρικού κοινού από τα θέατρα;
Επίσης, μπορείς να δεις μια θεατρική επιχείρηση σαν όλες τις άλλες; Όταν κάθε παράσταση έχει ‘διάρκεια ζωής’ έξι μήνες; Ξεκινάς, πληρώνεις σκηνικά, ανθρώπους, παραγωγή, προβολή κ.λπ. Και σε έξι μήνες πρέπει να ξεκινήσεις πάλι από το μηδέν. Και να τα πληρώσεις από την αρχή όλα αυτά.
«Σαν να κάνεις ριζική ανακαίνιση κάθε έξι μήνες»
Πώς είναι, λοιπόν, ίδιο με ένα μαγαζί ή ένα καφέ; Είναι σαν να πρέπει να κάνεις ριζική ανακαίνιση στο μαγαζί κάθε έξι μήνες! Άρα, πως γίνεται να το αντιμετωπίζεις οριζόντια, όπως όλες τις επιχειρήσεις;
Μιλάω σαν ένας άνθρωπος που είμαι και παραγωγός και καλλιτέχνης. Και ξέρω την κουζίνα του πράγματος».
Φαντάζεται, μου λέει, ότι κι αυτοί, η Πολιτεία δηλαδή, «δεν θέλει να τα βάλει με έναν ολόκληρο Πολιτισμό. Έναν ολόκληρο κλάδο.
Κι εμείς έχουμε φτάσει να στοχοποιούμε. Εδώ καιγόμαστε. Υπάρχει περίπτωση κάποια θέατρα να γίνουν σούπερ μάρκετ. Γιατί και οι ιδιοκτήτες πρέπει να ζήσουν. Μην βλέπετε, εγώ είμαι τυχερός σε αυτό.
Και είναι αμαρτία ένα θέατρο 1.000 θέσεων να παίζει με 100 θεατές. Το θεωρώ θλιβερό. Όταν μάλιστα έχει κόστος 10.000 ευρώ την ημέρα. Πώς, λοιπόν, να ανακοινώσεις παραστάσεις. Νιώθω ότι είναι σαν να μιλάς στο σπίτι του κρεμασμένου για σχοινί».
«Ας μην έχουμε μια ξινίλα στο στόμα, στο τέλος της ημέρας»
«Κάτι ακόμη», μου δίνει φινάλε ο Τάσος Ιορδανίδης. «Ας σκεφτούμε, σοβαρά, ότι είμαστε όλοι περαστικοί. Στο τέλος της ημέρας, λοιπόν, ας μην μείνουμε με μια ξινίλα στο στόμα. Ας είμαστε περήφανοι για κάτι που κάναμε».
Δείτε επίσης τι είπαν οι παραγωγοί και οι σκηνοθέτες για την επόμενη μέρα.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com.
