Ο Κώστας Παπακωστόπουλος σκηνοθετεί την παράσταση «Europa», η οποία παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Στις 8 και 9 Οκτωβρίου 2020 ο σκηνοθέτης, ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνογερμανικού Θεάτρου Κώστας Παπακωστόπουλος έρχεται για ακόμη μι αφορά στην Αθήνα. Με αφορμή τα 30 χρόνια δημιουργικής πορείας του Ελληνογερμανικού Θεάτρου, ο σκηνοθέτης ήθελε να κάνει μια διαφορετική παράσταση. Αποφάσισε να κάνει τη θεατρική μεταφορά του «Europa», της κινηματογραφικής ταινίας του Λαρς φον Τρίερ, η οποία γυρίστηκε στις αρχές του 1990.
Η πρεμιέρα της θεατρικής διασκευής πραγματοποιήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 2019 στην Κολωνία. Στην παράσταση, ο Κώστας Παπακωστόπουλος βάζει έναν σημερινό πολίτη να κάνει το ίδιο ταξίδι φτάνοντας στη μεταπολεμική Γερμανία εκείνης της εποχής. Απροσδόκητες συναντήσεις τον γοητεύουν, επώδυνες μνήμες τον τυραννούν, που στο τέλος θα θέσουν σε δοκιμασία και τελικά σε απόρριψη τις αξίες του.
Το «Europa» – Τριάντα χρόνια μετά
Η ταινία του Λαρς φον Τρίερ τον είχε ενθουσιάσει, όταν την πρωτοείδε την εποχή που ζούσε στην Ελλάδα. Ειδικά η θεατρικότητα που την χαρακτηρίζει. Νομίζει κανείς ότι υπήρχε μια θεατρική παράσταση που ο Τρίερ την έκανε ταινία, μου εξηγεί ο Παπακωστόπουλος. Αισθητικά ήταν άψογη και τρομερά ενδιαφέρουσα. Αν και δεν είναι από τους ανθρώπους που αγαπά όλες τις ταινίες του Λαρς φον Τρίερ, θεωρεί αυτή την ταινία σταθμό στον παγκόσμιο κινηματογράφο.
Τριάντα χρόνια μετά, αποφάσισε να την μεταφέρει στο θέατρο. Πέρα από το γεγονός ότι είναι μια πολύ ωραία ταινία, έχει ένα θέμα το οποίο θεωρεί πολύ ενδιαφέρον στις εποχές που ζούμε. Και αναφέρεται στο 2019 και 2020. Παρουσιάζει την Ευρώπη. Ένα θέμα που προσωπικά τον ενδιαφέρει πολύ. Ποιο είναι το μέλλον της; Τι θέλει πολιτικά; Θέματα που ταλανίζουν τη γηραιά ήπειρο τα τελευταία χρόνια και συνέχεια υπάρχουν αντιφατικές σκέψεις, προτάσεις και προσεγγίσεις για το τι θέλουμε από αυτήν.
Europa – Στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής
Ένα μεγάλο μέρος του σκηνικού που λαμβάνει χώρα η σκηνοθεσία στο θέατρο είναι τα βίντεο, μου εξηγεί ο Κώστας Παπακωστόπουλος. Τα ασπρόμαυρα βίντεο του Τζων Σάιντλερ υποβάλλουν την καφκική ατμόσφαιρα σε αυτό το ταξίδι-εφιάλτη στην ιστορία της Ευρώπης, στο οποίο το κοινό θα γίνει συνεπιβάτης. Μαζί με τη μουσική του Χέρμπερτ Μίτσκε.
Όπως μου λέει ο σκηνοθέτης, τα βίντεο γυρίστηκαν σε ένα τεράστιο χώρο όπου ήταν μια μικρογραφία ενός τρένου που ταξιδεύει. Το τρένο αυτό έγινε το σκηνικό που προβάλλεται στο πίσω μέρος της σκηνής. Ένα τρένο που διασχίζει την κατεστραμμένη Γερμανία, το οποίο δίνει το φόντο της εποχής του τέλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Οκτώ μεταλλικά κρεβάτια μετατρέπονται σε διπλά και μεταφέρουν την εικόνα ενός τεράστιου βαγονιού. Πάνω σε αυτό συμβαίνουν τα δρώμενα της παράστασης με τα βίντεο από πίσω.
Europa – Η αναζήτηση του νέου προσώπου της Ευρώπης
Υπάρχουν πολλές εθνικιστικές τάσεις οι οποίες, όπως μου λέει ο σκηνοθέτης, προσπαθούν να διασπάσουν την Ευρώπη. Ο λόγος που αποφάσισε να κάνει αυτή την παράσταση ήταν η αναζήτηση ενός νέου προσώπου της ηπείρου. Η ταινία του Τρίερ γυρίστηκε σε μια εποχή όπου η Ευρώπη έψαχνε για μια ακόμα φορά το πρόσωπό της. Ήταν η εποχή της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου το 1989, ακολούθησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου το 1991, όπου η Ευρώπη βλέπει μπροστά της ένα νέο μέλλον και ελπίζει.
Έρχεται ο Τρίερ με έναν αλληγορικό τρόπο και παρουσιάζει αυτή την ταινία η οποία πάλι παίρνει μια άλλη σημαντική περίοδο της Ευρώπης. Ένα πέρασμα που είναι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί όπου και πάλι η Ευρώπη αναζητά τα πρώτα της βήματα. Παρουσιάζει με έναν πολύ έξυπνο τρόπο τους κινδύνους που ελλοχεύουν οι ακροδεξιές τάσεις, οι νεοναζί εκείνης της εποχής, οι λεγόμενοι «Werwolf».
Είναι η εποχή που οι Αμερικανοί προσπαθούν να χτίσουν μια νέα Ευρώπη με τα δικά τους ενδιαφέροντα. Μέσα στις στάχτες του πολέμου και της μάχης που γίνεται ανάμεσα στις παραπάνω ομάδες, ο Τρίερ παρουσιάζει έναν άνθρωπο ο οποίος ονειρεύεται με απόλυτο ιδεαλισμό μια νέα Ευρώπη. Ωστόσο, αυτός ο άνθρωπος τελικά θα αποτύχει πλήρως.
Ο ίδιος όμως πιστεύει σε μια εποχή που πρέπει να κοιτάξουμε το παρελθόν μας σαν ήπειρος για να ξέρουμε τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο μέλλον. Μόνο αν κοιτάξουμε πίσω μπορούμε να καταλάβουμε το μέλλον μας. Ειδικά για τους νέους ανθρώπους που έχουν χάσει την επαφή με την Ιστορία, αυτή η παράσταση είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος για να μάθουν την ιστορία της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μια πολύ σκοτεινή περίοδος, για να ξέρουμε από πού ερχόμαστε.
30 χρόνια ιστορίας του Ελληνογερμανικού Θεάτρου
Το Ελληνογερμανικό Θέατρο κλείνει φέτος 30 χρόνια. Όταν ο Κώστας Παπακωστόπουλος το ξεκίνησε το 1990 δεν μπορούσε να φανταστεί την σημερινή του πορεία. Ήταν μια προσπάθεια που ξεκίνησε ως μια ορμή της νεανικής εποχής. Δεν πίστευε ότι θα κρατήσει τόσο πολύ. Και όμως κράτησε. Ξεκίνησε σαν μια Ελληνογερμανική συνεργασία ανάμεσα σε Έλληνες και Γερμανούς καλλιτέχνες. Αυτή η συνεργασία απλώθηκε σε άλλους πολιτισμούς, με Ιταλούς, Ισπανούς, Τούρκους κα καλλιτέχνες από διάφορες χώρες. Πάντα γινόταν μια προσπάθεια το Ελληνογερμανικό σχήμα να αποτελεί και μια πλατφόρμα συνεργασίας καλλιτεχνών από διάφορες χώρες.
Οι τρεις δραματουργικοί άξονες του Ελληνογερμανικού Θεάτρου
Ο πρώτος άξονας ήταν η ενασχόληση με το αρχαίο δράμα σε σύγχρονες προσεγγίσεις. Παραστάσεις που προσπαθούσαν με έναν πολιτικό και κοινωνικό τρόπο να προσεγγίσουν την πραγματικότητα του σήμερα.
Ο δεύτερος άξονας ήταν η παρουσίαση νεοελληνικών κειμένων και θεατρικών έργων σε πρώτη γερμανική μετάφραση στη Γερμανία. Τρίτος, η παρουσίαση καλλιτεχνών και κυρίως Γερμανών που έχουν εμπνευστεί από το αρχαιοελληνικό πνεύμα ή από τον αρχαιοελληνικό μύθο, όπως ο Χάινερ Μιούλερ.
Αυτοί είναι οι τρεις βασικοί δραματουργικοί άξονες που κινήθηκαν οι παραστάσεις που σκηνοθέτησε ο Κώστας Παπακωστόπουλος με το Ελληνογερμανικό Θέατρο. Βέβαια, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έκαναν και άλλα πράγματα. Όπως μια σειρά συνεργασιών με θεατροπαιδαγωγούς και ηθοποιούς οι οποίοι συνεργαζόνται και με Έλληνες μαθητές που ζουν στη Γερμανία, αλλά και με πρόσφυγες.
Το Ελληνογερμανικό Θέατρο είναι ένα θεατρικό σχήμα με σταθερούς συνεργάτες. Όπως ο μουσικός Χέρμπερτ Μίτσκε, ο οποίος είναι ο συνθέτης και μαζί του δουλεύει εδώ και 30 χρόνια. Ο σκηνογράφος Τσέτσο Ντινέκοφ καθώς και ηθοποιοί με τους οποίους συνεργάζεται πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια. Όπως οι Τόμας Φράνκε, Νίκος Γουδανάκης, Στέφαν Κλάινερτ, Λίζα Ζοφί Κους. Αυτοί αποτελούν τον σταθερό πυρήνα του Ελληνογερμανικού Θεάτρου, το οποίο συνεργάζεται με θέατρα είτε της ελεύθερης σκηνής είτε με τις κρατικές σκηνές της Γερμανίας.
Info
«Europa»
Βασισμένο στην ομώνυμη ταινία του Λαρς φον Τρίερ
Θέατρο / Πρώτη πανελλήνια παρουσίαση
Συμπαραγωγή με το Ελληνογερμανικό Θέατρο – Κώστας Παπακωστόπουλος
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
8, 9 Οκτωβρίου 2020
Ώρα έναρξης: 20.00
Μουσική: Χέρμπερτ Μίτσκε
Σύλληψη, σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωστόπουλος
Σκηνικά, κοστούμια: Τσέτσο Ντινέκοφ
Βίντεο: Τζων Σάιντλερ
Φωτισμοί: Τζούλια Κάιντλ
Δραματουργία: Κριστίνα Ριπεάνου
Γραφική επιμέλεια: Αντρέας Τσορτανίδης
Ερμηνεύουν: Τόμας Φράνκε, Φλόριαν Γκήρλιχς, Νίκος Γουδανάκης, Στέφαν Κλάινερτ, Λίζα Ζοφί Κους, Αντώνης Μιχαλόπουλος, Βασίλης Ναλμπάντης, Μπόντο Πρίμους
Στα γερμανικά με ελληνικούς υπέρτιτλους
Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας, τα οποία θα διανέμονται μία ώρα πριν από την έναρξη της παράστασης από τα Ταμεία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Με την υποστήριξη του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, του Υπουργείου Πολιτισμού του Κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας της Γερμανίας και της Πόλης της Κολωνίας
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com.
