23.2 C
Athens
Τετάρτη, 24 Απριλίου, 2024

Big Brother – Ριάλιτι: O μηχανισμός της Μαζικής Κουλτούρας

Ο μηχανισμός των ριάλιτι, όπως το Big Brother για παράδειγμα, ουσιαστικά καθιστά το υποκείμενο του θεάματος να είναι ο ίδιος ο θεατής, χωρίς μάλιστα ο θεατής να το αντιλαμβάνεται.

Ο Adorno και ο Horkheimer στο βιβλίο που εξέδωσαν «Διαλεκτική του διαφωτισμού», αντικατέστησαν τον όρο μαζική κουλτούρα, με τον όρο πολιτιστική βιομηχανία.

Ο λόγος που το έκαναν αυτό, εν πολλοίς, είναι για να μην θίξουν αυτούς που πιστεύουν πως οι  μάζες γεννούν κουλτούρα.

Όμως, η μάζα χρειάζεται παλιά γνώριμα στοιχεία για να καταδείξει νέες ποιότητες και αυτό, γιατί οι μάζες καθορίζουν την κατανάλωση.

Δεν είναι τυχαίο πως ο Andy Warhol κατέδειξε τη σχέση υψηλής και εμπορικής τέχνης, με το Pop-art κίνημά του. Ο Warhol μπορεί να στηλίτευε τη διαφορά υψηλής και εμπορικής τέχνης, αλλά το αποτέλεσμα είναι η χαμηλή τέχνη να ιδιοποιηθεί την στηλίτευση αυτή. Έτσι οικειοποιήθηκε τον Warhol και η Pop-art  έγινε εν πολλοίς, εμπορική τέχνη.

Ερχόμαστε τώρα στα Ριάλιτι σόου όπως το Big Brother, και την τέχνη του θεάματος που επικρατεί στις μάζες

Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ότι έχουν εξουσία στα χέρια τους όταν είναι μέσα στα πράγματα. Έτσι τα κάθε λογής τηλεπαιχνίδια-reality, δίνουν εξουσία στους απλούς θεατές. Η εξουσία αυτή, εκτός από την επιβεβαίωση, δίνει υπόσταση και στο τηλεοπτικό υποκείμενο, τον θεατή. Υπάρχει μια αλληλεπίδραση.

Η κατ΄ όνομα συμμετοχή του θεατή του δίνει μια εξουσιαστική υπόσταση, έναντι των συμμετεχόντων στο κάθε τηλεπαιχνίδι. Άλλωστε, αυτή την υπόσταση την έχει και μέσω υπολογιστή, αφήνοντας το βιολογικό του αποτύπωμα στα θέματα που τον απασχολούν, στη σφαίρα του ίντερνετ. Για να μην γινόμαστε αφοριστικοί και η τηλεόραση και το θέατρο χρειάζονται το θεατή.

Όμως, το κάθε λογής τηλεπαιχνίδι καλεί τον θεατή να αναμετρηθεί μαζί του, μέσα σε ένα πλαίσιο που το κοινό έχει ήδη γαλουχηθεί από τους μηχανισμούς ιδιοποίησης της τέχνης που αναφέραμε πιο πάνω, δινοντάς του την επίπλαστη εντύπωση πως ελέγχει τα αποτελέσματα.

Big Brother - Ριάλιτι: O μηχανισμός της Μαζικής Κουλτούρας

Οι μηχανισμοί αυτοί είναι γνωστοί και χρησιμοποιούνται χρόνια τώρα.

Βλέπουμε όμως, τους κριτικούς από το ίντερνετ-και όχι μόνο- να <κράζουν> το επίπεδο ενός Οργουελικού τηλεπαιχνιδιού, που σκοπίμως τοποθετεί παίχτες στους κόλπους του για να προσελκύσουν το κοινό θετικά ή αρνητικά(συνήθως)· αλλά κανένας να μην ασχολείται με το μηχανισμό που λειτουργεί και προάγει τα εγώ των συμμετεχόντων στην κρίση του καθενός μας.

Το γεγονός πως ο μηχανισμός παραγωγής θεάματος, οικειοποιείται οποιαδήποτε πρωτοπορία και την εντάσσει στους κόλπους του σημαίνει πως αφού το Οργουελικό reality -στην Ελλάδα- έκανε τον κύκλο του, πέρασε σε επίπεδα γραφικότητας και ξεχάστηκε επέστρεψε σαν κάτι νέο.

Μην ξεχνάμε πως Οι Kardashian μέσω reality- και πολλών διαφημιστικών άλλων δραστηριοτήτων- κρατούνται χρόνια στη σφαίρα της δημοσιότητας. Έτσι, η πολιτιστική βιομηχανία ενσωματώνει τους πελάτες της και αγνοεί τα όρια υψηλής και εμπορικής τέχνης, προς ζημιάς και των δυο.

Kardashians - Ριάλιτι: O μηχανισμός της Μαζικής Κουλτούρας

Ουσιαστικά, η πολιτιστική βιομηχανία, καταχράται τις μάζες μέσω τεχνικών επικοινωνίας.

Το υποκείμενο(θεατής), χάνει την (κριτική) αξία του έναντι του αντικειμένου (τηλεκοντρόλ, κινητό, ίντερνετ) όταν δεν γίνεται ορθή χρήση.

Τέλος να σημειωθεί πως, καθοριστικό ρόλο στα παραπάνω, παίζει και η ταχύτητα που συμβαίνουν τα πράγματα. Πλέον, υπάρχει περισσότερη ελευθερία στη διακίνηση της πληροφορίας με αποτέλεσμα να σχετικοποιείται η αξιολόγηση των πληροφοριών, από τα προσωπικά φίλτρα του καθενός.

Δημήτριος Ζαπάντης
Δημήτριος Ζαπάντης
Λέγομαι Δημήτρης Ζαπαντης έχω γεννηθεί το 1978 στην Πάτρα, εργάζομαι σαν θεατρολογος στην περιφέρεια δυτ. Αττικής και μένω στην Πετρούπολη. Είμαι απόφοιτος με υποτροφία του τμήματος θεατρολογιας πανεπιστημίου Πατρών, όπου και κάνω το μεταπτυχιακό μου στην πρόσληψη του αρχαίου δράματος, έχω σκηνοθετήσει, στο θέατρο act την παράσταση Σταθμός Ωρίων του Γιάννη Σιδέρη και είμαι κριτικός θεάτρου και δραματοθεραπευτης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ακολουθηστε μας
65,000ΥποστηρικτέςΚάντε Like
13,090ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
11,546ΑκόλουθοιΑκολουθήστε

ΔΗΜΟΦΙΛΗ