Ο Σταμάτης Κραουνάκης μίλησε στον Παύλο Ηλ. Αγιαννίδη και το Youfly Radio, για τον έρωτα, τον πόλεμο και τη συνεργασία του με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη.
Δεν νικιέται ο έρωτας από κανέναν πόλεμο
Την ώρα που όλα είναι τόσο ακραία, κατ’ αρχήν ακραία βλακεία, θεωρούν τα κέντρα ότι θα νικήσουν τη ζωή; Ότι ο πλανήτης θα υποταχθεί; Ο έρωτας θα υποταχθεί; Η άνοιξη θα υποταχθεί; Η επιθυμία των ανθρώπων για ένωση θα υποταχθεί, σε έναν διάχυτο φόβο; Αν θέλαν να κάνουν καλά τη δουλειά τους, έπρεπε να απαγορεύσουν τον έρωτα. Αυτό δεν μπορεί να το απαγορεύσει κανείς. Θα είναι από κάτω και θα τούς σκάβει τα θεμέλια ο έρωτας, πάντα.
Πάντα. Δεν νικιέται. Είναι κράτος, μόνος του. Δεν νικιέται ο έρωτας από κανέναν πόλεμο. Διότι είναι μόνος του πόλεμος. Τα συμφέροντα θα νικήσουν τον έρωτα; Γραφεία εξαγοράς συνειδήσεων και λαών. Είναι σαφές το σχέδιο. Πάνε να φάνε χώρες. Εδώ που τα λέμε, δεν έχουν φάει και λίγες. Που είναι η Γιουγκοσλαβία; Η Συρία. Το Αφγανιστάν.
Είναι σχέδιο. Κατά τη γνώμη μου, για την επανεγκατάσταση ενός νέου οικονομικού συστήματος. Που θα κάνει πολύ περισσότερους δούλους, εγκατεστημένους σε γραφειάκια προκάτ, σε περιοχές που είναι ακατοίκητες ακόμα (ήδη υπάρχουν τέτοια μέρη), με καινούργιες πόλεις γραφείων. Νομίζουν ότι θα ελέγξουν τον πλανήτη με κόλπα. Αμ δε! Σκάει η Άνοιξη. Κι όταν σκάει η Άνοιξη, από το χώμα, απ’ τα τσιμέντα θα βγει το λουλούδι.
Οι νότες λένε, ερμηνεύουν κάτι
Οι νότες λένε, ερμηνεύουν κάτι. Στην ουσία τι είναι; Νόρμες ανθρώπων. Η Βιτάλη έχει από πίσω της ένα εκατομμύριο γυναίκες. Ένα εκατομμύριο Βιτάλες. Ο Γεροντίδης έχει δύο εκατομμύρια παιδιά, από πίσω, που είναι σαν κι αυτόν. Είναι τα αδέλφια του. Η σειρά του. Και εκείνη την ώρα τού δίνουν φωνή. Όταν μιλάμε για μια ερμηνεία μεγάλη, τι κάνει; Ανοίγει η γκάμα της πρόσληψης από τον αντίστοιχο κόσμο που ταυτίζεται.
Για την Ελεωνόρα Ζουγανέλη και την συνεργασία τους
Διερευνούσα μέσα στο κεφάλι μου τις δυνατότητες που μού δίνει αυτή η προσωπικότητα. Καταρχήν ένα βασικό: δεν είχα να λογοκρίνω τίποτα. Η προσωπικότητά της δεν μου επέβαλε καμία λογοκρισία στο τι θα τής γράψω. Με απελευθέρωνε αυτή η φύση. Στο να τής γράψω ό,τι μού κατέβαινε. Και στην ουσία αυτό έκανα. Πάνω σε ένα σκοτεινό stage, φώτισα το πρόσωπό της και την ζωγράφισα, την έφτιαξα μέσα στο κεφάλι μου σε πάρα πολλούς ρόλους. Παίζει, νομίζω, πολλές Ελεονόρες.
Ουσιαστικά τής έφτιαχνα μονολόγους, για να έχει ενδιαφέρον τι κάνει μια πολύ καλή τραγουδίστρια, όπως είναι. Μια τραγουδίστρια που έχει μεγάλη διαδρομή, και στο τραγούδι και στη σκηνή. Δεν τής φαίνεται, αλλά είναι ντροπαλή. Την ώρα που προσεγγίζει το αντικείμενο είναι ντροπαλή. Αυτό είναι μεγάλη αρετή. Κι εγώ ελευθερώθηκα κι αυτή στη συνέχεια, όταν κατάλαβε ότι δεν έχει να αποδείξει, παρά μόνον να κατακτήσει τις προτάσεις που τής δόθηκαν, γίναμε πολύ τρυφεροί, κοντά. Δεν έχω αγωνία για το αποτέλεσμα. Το έχω αγαπήσει πολύ. Αυτή η γυναίκα είναι κλόουν. Μπορεί να κάνει τα πάντα. Είναι μια κοπέλα που δεν φοβάται τίποτα.
Ποιο είναι το πιο τολμηρό που έγραψες; Το «Μεταχειρίζομαι τους ίσκιους». Είναι και το τελευταίο κομμάτι του δίσκου. Το πρότεινα μετά φόβου, διότι είναι πάρα πολύ ιδιαίτερο, και το κείμενό του και η μουσική του. Είναι υπέροχη! Όταν αποφάσισε πια να το εκφράσει, όταν μπήκε μέσα, πραγματικά, στο κομμάτι, κέντησε. Κι εγώ έχω χαρεί πολύ, διότι ήταν ένα πράγμα που το ήθελα και το αγαπούσα πολύ.
Για το «Πέταξα»
Να το πω τολμηρά εγώ, για να ξεφοβίσουμε κι όλους αυτούς τους ανθρώπους που ξίνισαν. Ξίνισαν αρκετοί. Είναι το φινάλε της πρώτης πράξης ενός μιούζικαλ, στο οποίο μια γυναίκα διηγείται την ζωή της. Όταν κλείνει έναν κύκλο, χωρίζει ας πούμε τον πρώτο γκόμενο, και παθαίνει αυτό που παθαίνουμε όταν χωρίζουμε. Που νομίζουμε ότι τέλειωσαν όλα. Ενώ, αντίθετα, αρχίζουν όλα.
Όταν μπαίνω σε έναν γυναικείο ρόλο, κάτι παθαίνω πάντα. Χαίρομαι διότι στην Ελεονόρα δίνεται μια δυνατότητα, αυτή τη στιγμή, να δείξει την γκάμα της. Και όχι μόνον τη φωνητική της γκάμα, διότι, εντάξει, αυτό το ‘χει. Ουσιαστικά, την ερμηνευτική της γκάμα. Είναι πολύ ενδιαφέρον πόσο σκληρή είναι στα δραματικά. Η Ελεονόρα έχει κάτι… καμπαρέ. Δεν πάσχει από «σάλτσα», από μελό.
Είμαι πολύ τυχερός και πολύ χαρούμενος που συνάντησα αυτό το κορίτσι. Έχουμε και στην τρέλα μια καλή συγγένεια. Συνήθως λέμε τρέλα τη βαθιά ευαισθησία, για να μην μάς πονάει. Εκεί, στο σημείο που αρχίζει η τρέλα να γίνεται κάτι που σε πονάει κι εσένα, κάπου βρέθηκε μια ουσιαστική συγγένεια με την κοπέλα αυτή. Και την αγαπάω πολύ γι’ αυτό.
Διαισθάνομαι ότι είναι μια πρωταγωνίστρια με την οποία έχω να κάνω δουλειά. Δεν νιώθω ότι τελείωσε τώρα, αυτό, πάμε γι’ άλλο. Μάλλον, ανοίγουμε δουλειές, που λένε. Όταν ένας δημιουργός συναντιέται με έναν ικανό ερμηνευτή, κάτι πάντα γίνεται. Στην ιστορία του Τραγουδιού, αυτό συνέβαινε πάντα. Όταν ένας δημιουργός συναντάει τον ερμηνευτή του (εμένα η ζωή μού το έχει αποδείξει αυτό), είναι πολύ ωραίο. Είναι ευλογία.
Επιστροφή στο φως
Ήταν και μια δική μου ανάγκη, με την πρωταγωνίστρια αυτή, να πάω σε ένα καινούργιο τοπίο μη αναμενόμενο. Ήθελα ο ήχος, όλο το σύστημα, να έρθει σε μια καινούργια πίστα. Και νομίζω ότι πως τα καταφέραμε. Ήθελα το επόμενο δωμάτιο. Και αυτό και η Ελεονόρα το σήκωσε στην πλάτη της πολύ ωραία: Η επόμενη μέρα. Επιστροφή στο φως.
Γεννήθηκε μέσα στο αττικό φως, ό,τι και να πούμε. Δεν ηχογραφούσαμε στη Γερμανία, ούτε στο Λονδίνο. Είμασταν στην Αττική.
(να που έρχεται στον πόλεμο). Για να φέρει πιθανώς την ειρήνη. Να φέρει αυτό το αττικό φως που τα νικάει όλα. Και νομίζω θα γίνει. Θα γίνει. Δηλαδή την ώρα που θα κάνουν έξοδο τα πράγματα προς την κοινωνία, θα είναι βοηθητικά. Κάποια πράγματα από εκεί μέσα, θα δώσουν ελευθερία.
Στα 67 μου χρόνια, έχω περάσει τέλεια, έχοντας γνωρίσει ΤΙΣ μούρες, όσες μούρες ήταν ζωντανές στα χρόνια μου, τα ζωντανά κύτταρα που κάνανε πολιτισμό και άφησαν ίχνη. Υπήρξαν και μερικοί, που δεν αγαπούσαν πολύ αυτό που κάνανε. Δεν το σεβόντουσαν. Το σεβάστηκε το κοινό περισσότερο από αυτούς. Ή ήταν απατεώνες του ήθους. Δεν υπάρχει Βασιλειάδου. Δεν υπάρχει Αυλωνίτης. Αυτά τα πλάσματα, τα οποία κουβαλούσαν όλη τη χώρα στην πλάτη τους. Γίνανε οι ζωές μας πιο τσουρούτικες.
Να ξέρουμε τι θα την κάνουμε την αγάπη
Έχω γίνει καλύτερος άνθρωπος από τα μαθήματα αυτών των τελευταίων τριών ετών. Την άκουσα, αλήθεια. Η δυστυχία είναι να περιμένουμε να επιστρέψουμε κάπου. Δεν θα επιστρέψουμε κάπου. Μπορεί να έρθει καινούργιος θεός – δεν ξέρω. Να έρθει καινούργια δύναμη.
Την υγειά μας θέλω να έχουμε. Να ξέρουμε τι θα την κάνουμε την αγάπη. Να μη φεύγει σα νερό μέσα από τα δάχτυλα. Αν είναι ανοιχτή η ψυχή και το μυαλό, τα παίρνεις τα μηνύματα. Μπορείς να τα χειριστείς. Το θέμα είναι να μπορείς να τα μετατρέψεις σε κάτι που στον ακροατή – θεατή να δημιουργήσει αληθινό εκτόπισμα.
Εάν επιθυμείτε να σχολιάσετε το παραπάνω άρθρο ή οτιδήποτε άλλο στο Youfly, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Facebook. Ή στείλτε μας μήνυμα στο Twitter. Για φωτογραφικό υλικό και ιστορίες, μεταβείτε στο Instagram μας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com
