Ένα πολιτιστικό καλοκαίρι 2020 δύσκολο, αλλιώτικο, άβολο, αμήχανο, ακατανόητο και προπάντων «αναβλητικό», σαν η Τέχνη να μην μένει πια εδώ…
Αναβλητικό για τα σχέδιά μας, την πορεία της καθημερινότητάς μας και της ζωής μας εν γένει.
Ο Covid-19 σάρωσε πολλούς τομείς των ανθρώπινων κοινωνιών διεθνώς, με συνέπειες που δεν άφησαν ανεπηρέαστο το βαριά πληττόμενο κομμάτι του πολιτισμού μας.
Το πρώτο στοίχημα που βάλαμε σαν χώρα με την πανδημία, φάνηκε πως έδωσε τον πρώτο πόντο υπέρ μας.
Οι επιχειρήσεις άρχισαν σιγά σιγά να ανοίγουν, οι περισσότεροι άνθρωποι επέστρεψαν στις δουλειές τους, αναζητώντας μία κανονικότητα που φάνηκε δειλά δειλά να έρχεται.
Η πολιτεία ανακοίνωσε τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης για κάθε κλάδο, και κάπως έτσι, ένας άνθρωπος σήμερα, μπορεί να βγει για καφέ με την παρέα του, να γευματίσει σε ένα εστιατόριο, να ταξιδέψει εκτός Ελλάδας, να πάει διακοπές σε ένα νησί, αλλά δυστυχώς καθίσταται πολύ δύσκολο, καθώς φαίνεται, να παρακολουθήσει μια παράσταση!
Το δεύτερο κύμα έξαρσης του ιού έφερε μία νέα θύελλα, με συνέπειες που κράτησαν πίσω, για ακόμα μια φορά, το κινητήριο όχημα του θεάτρου, της μουσικής και του θεάματος γενικότερα, ενώ προσπαθούσε να προσπεράσει γενναία τα εμπόδια της πρώτης σύγκρουσης.
Οι αναβολές και οι ακυρώσεις των προγραμματισμένων φετινών παραστάσεων ξεκίνησαν να πέφτουν σα ντόμινο, προδιαγράφοντας με αυτόν τον τρόπο, τη δυσμενή κατάληξη κάθε προγραμματισμού πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Γι’ αυτό και γράφω πως το φετινό πολιτιστικό καλοκαίρι 2020, η Τέχνη σαν να μην μένει πια εδώ..
Ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης, ο οποίος πρωταγωνιστούσε φέτος στο «Τάβλι», μια απ’ τις πιο επιτυχημένες παραστάσεις του δύστροπου αυτού καλοκαιριού, δήλωσε αποκλειστικά για το youfly.com, την αίσθηση που του άφησε η μερική ακύρωση της δικής του περιοδείας.
«Μέχρι τώρα οι παραστάσεις μας πήγαιναν πολύ καλά. Είχαμε αρκετά μεγάλη προσέλευση με συνεχόμενα sold out. Με την αύξηση των κρουσμάτων και έπειτα από απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, ο Δήμος Θεσσαλονίκης ματαίωσε την προγραμματισμένη μας παράσταση στο Θέατρο Κήπου της πόλης και κατ’ επέκταση ακυρώθηκαν και κάποιες παραστάσεις σε Βέροια και Βόλο».
Στην ερώτηση: «Πώς βλέπεις τα πράγματα για τη χειμερινή σεζόν;»
Ο δημοφιλής ηθοποιός απάντησε: «Τα πράγματα κρίνονται κάπως επίφοβα, δεδομένου ότι το κοινό του θεάτρου απαρτίζεται στα 2/3 από μεγαλύτερους ανθρώπους σε ηλικία. Ελπίζουμε και αισιοδοξούμε να αλλάξει το όλο σκηνικό. Εμείς σχεδιάζουμε να ανεβάσουμε το «Μινόρε της Αυγής» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Τις αποφάσεις όμως για την πορεία της παράστασης, θα πάρει η παραγωγή αρχές Νοέμβρη, λίγο πριν την προγραμματισμένη η έναρξη. Αυτή τη στιγμή, δυστυχώς, δε μπορούμε να ξέρουμε τίποτα.»
Από το τσουνάμι των ακυρώσεων δε γλίτωσε ούτε η ίδια η κρατική τηλεόραση.
Σήμερα το πρωί, η ίδια η ΕΡΤ, ανακοίνωσε την αναβολή της εκπομπής της Νάντιας Κοντογιώργη, λόγω ενός κρούσματος κορονοϊού. Αναβολή υπήρξε επίσης και για την προγραμματισμένη παράσταση «Ο Φτωχούλης του Θεού», έργο από το βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, ενώ για τον «Θεό της Σφαγής» της Γιασμίνα Ρεζά ανακοινώθηκε επίσης ακύρωση.
Την ίδια τύχη είχαν: το «Φεστιβάλ Επταπυργίου» στη Θεσσαλονίκη, που τελεί υπό την αιγίδα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και τα «Αισχύλεια» στο Δήμο Ελευσίνας, που παρέδωσαν τη σκυτάλη στον περιφερειάρχη Γιώργο Πατούλη, ο οποίος με σωρηδόν ανακοινώσεις, ανέστειλε όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που είχαν προγραμματιστεί στην περιφέρεια Αττικής. Την ίδια πορεία ακυρώσεων ακολούθησαν και αρκετοί Δήμοι πανελλαδικά, πάντα για λόγους προάσπισης της δημόσιας υγείας. Η όλη κατάσταση μόνο απόγνωση μπορεί να επιφέρει στον καλλιτεχνικό κόσμο.
Η Άννα Μυκωνίου, ως Πρόεδρος και Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Κέντρου Πολιτισμού στη Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σε τηλεφωνική συνομιλία που είχα μαζί της, δήλωσε την απίστευτη αγωνία που ένιωθε κατά την προετοιμασία του «Φεστιβάλ Επταπυργίου», λόγω της αμφίβολης κατάστασης.
Η ίδια αναφέρει: «Τα πράγματα ήταν και είναι πολύ ρευστά. Κάθε μέρα ξυπνάω με σφιγμένη καρδιά γιατί δεν ξέρω πώς θα συνεχιστεί η κατάσταση. Έχουν ακυρωθεί παραστάσεις που έχει γίνει κοπιαστική και σημαντική δουλειά όπως οι «Τρωάδες»… όπως το αφιέρωμα στο Νίκο Καββαδία με την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη… Φέτος είχαμε ένα σπουδαίο πρόγραμμα, με μεγάλα ονόματα καλλιτεχνών όπως: η Μαρία Φαραντούρη, ο Μάριος Φραγκούλης, η Έλλη Πασπαλά, η Μαρίζα Ρίζου κ.α. Η Μαρία Φαραντούρη, σκεφτείτε, πέρυσι στο Ηρώδειο γέμισε μόνη της 4.500 θέσεις, ενώ φέτος, μάτωνε η ψυχή μου να βλέπω 50 άτομα συνολική προκράτηση.»
Το θέμα είναι ότι είχαμε πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης.
Για παράδειγμα, είχαμε 25 άτομα, των οποίων η βασική αρμοδιότητα ήταν να φροντίζουν τις αποστάσεις των θεατών, ούτως ώστε να μην υπάρξει ουδεμία σύγχυση. Αυτό γιατί έπρεπε και γιατί θέλαμε να στηρίξουμε τον κόσμο του πολιτισμού μας και το κάναμε μέχρι τελευταία στιγμή. Και φυσικά θα γίνει η ανάλογη αποτίμηση και όλοι οι συνεργάτες μας θα πληρωθούν για τη δουλειά που έχουν κάνει μέχρι τώρα. Αλλά να σας πω την αλήθεια, όταν ανακοινώθηκε η ακύρωση του φεστιβάλ, ομολογώ πως ένιωσα και μια ανακούφιση. Μη σας φανεί περίεργο, αλλά ειλικρινά είναι αμαρτία να μη δει όλος ο κόσμος αυτές τις παραστάσεις. Ας ελπίσουμε να βρεθεί το εμβόλιο για να μπορέσει να ελεγχθεί η κατάσταση και να ατενίσουμε την επόμενη χρονιά με αισιοδοξία».
Όσο και να έχουμε την καλή διάθεση να ενστερνιστούμε την αισιοδοξία αυτή, δε μπορούμε να μη θυμηθούμε πως το φετινό «πολιτιστικό καλοκαίρι» ξεκίνησε πριν μερικούς μήνες με παρόμοιες ευχές και αισιόδοξα λόγια, τόσο από την ελληνική κυβέρνηση, δια στόματος της υπουργού πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, όσο και από τους εκπροσώπους του ευρύτερου δημόσιου τομέα και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Μοιράστηκαν εκατομμύρια ευρώ στην πολιτιστική αγορά (οι καλλιτέχνες, οι εργαζόμενοι και οι επιχειρηματίες του κλάδου, μιλούν για λογιστικό χρήμα ή καταγγέλλουν αδιαφανείς διαδικασίες) κατατέθηκαν καλλιτεχνικά προγράμματα, δόθηκαν υποσχέσεις.
Σήμερα, ξεκινώντας από το πολιτιστικό καλοκαίρι του 2020, τα ίδια αυτά πρόσωπα είναι που αποφασίζουν τις ακυρώσεις, στερώντας από τους εργαζόμενους του πολιτισμού κάποια ελάχιστα έστω έσοδα, σαν η Τέχνη να μην μένει μια εδώ…
Ταυτόχρονα όμως δεν αποφεύγουν τις αντιφάσεις και τις προκλήσεις όταν προχωρούν σε παραχώρηση δημόσιων χώρων, όπως το Ηρώδειο, για παραστάσεις ιδιωτών αποσπώντας από αυτούς το αντίστοιχο ενοίκιο.
Ήρθε η ώρα που η πολιτεία πρέπει να αναλάβει, επιτέλους, τις ευθύνες της.
Η έμπρακτη στήριξη της πολιτιστικής αγοράς και η διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας της, έστω υπό όρους, κρίνεται απαραίτητη. Είναι παράλογη και σχεδόν προκλητική η απομόνωση του συγκεκριμένου προβλήματος από την παροχή λύσεων.
Καθημερινά οι άνθρωποι στοιβάζονται σε αστικά λεωφορεία χωρίς καμία απόσταση ασφαλείας, σε πλοία και αεροπλάνα επίσης. Σε «μίνι εκδηλώσεις» με σκηνή τα μέσα μαζικής μεταφοράς, δίχως μάλιστα τα απαραίτητα μέτρα που λαμβάνονται στις κανονικές σκηνές των παραστατικών τεχνών. Κάτι όμως που, όπως φαίνεται, δεν αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές της πολιτικής προστασίας και μάλλον δεν επηρεάζει τη μεταδοτικότητα του ιού.
Εν τέλει, θέατρο δεν μπορούμε να έχουμε, όμως μπορούμε να το ζούμε στη σκηνή του πολιτικού παραλόγου.
Η σύσταση της κοινωνίας είναι μια αλυσίδα όπου ο κάθε κρίκος είναι σημαντικός. Φοβάμαι πως, αν δεν διαφυλαχτεί ο κρίκος της τέχνης, καταδικαζόμαστε σε αισθητική υποβάθμιση και πνευματική ένδεια.
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ YOUFLY.COM ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ.
