Ο Τσάρλι Τσάπλιν, μεγάλος ηθοποιός και μίμος του κινηματογράφου γεννήθηκε σαν σήμερα και σε όλους μας έρχεται η εικόνα του με το χαρακτηριστικό μουστάκι, το ημίψηλο καπέλο, τα φαρδιά ρούχα και τα μεγάλα παπούτσια.
Τα παιδικά του χρόνια, βγαλμένα από τις σελίδες του Ντίκενς. Η καριέρα του εμπνευσμένη από τη φαντασία του πιο τρελού ονειροπόλου. Ο μεγαλύτερος μίμος που πέρασε ποτέ από τον κινηματογράφο και ο πρωτοστάτης του Χόλυγουντ. Ο λόγος για τον Τσάρλι Τσάπλιν, που σαν σήμερα ήρθε στον κόσμο.
Ο Τσάρλς Σπένσερ Τσάπλιν γεννήθηκε στις 16 Απριλίου του 1889, στο Λονδίνο, από γονείς θεατρίνους. Σε πολύ μικρή ηλικία έχασε τον πατέρα του και ξεκίνησε να περιοδεύει με τους θιάσους της μητέρας του, σε όλη την αγγλική επικράτεια. Ο ίδιος αυτοσχεδίαζε μικρά χορευτικά στους κακόφημους δρόμους του Λονδίνου για να μαζέψει τις πενταροδεκάρες των περαστικών. Έπειτα, άρχισε να εργάζεται στον παιδικό θίασο «Eight Lancashire Lads» και στην ηλικία των 8 ετών ήταν ήδη επαγγελματίας ηθοποιός. Στα 17 του χρόνια, έγινε μέλος του τότε επιτυχημένου θιάσου του Φρεντ Κάρνο και έφυγε για περιοδείες στην Αμερική, δίχως πρόθεση να επιστρέψει στην Αγγλία.
Τσάρλι Τσάπλιν – ο μεγάλος ηθοποιός και μίμος του κινηματογράφου
Ήδη από την πρώτη του ταινία, το «Making a living» (1914), οι παραγωγοί του εκκολαπτόμενου τότε Χόλυγουντ διέκριναν το ξεχωριστό ταλέντο του και ο Τσάπλιν αποφάσισε ότι θα μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη την ιδιοσυγκρασία του πλανόδιου θεάτρου. Μέσα σε λίγους μήνες είχε κάνει ήδη 11 ταινίες, θέτοντας τα θεμέλια για το μύθο του. Κάπως έτσι, αρχίζει να γεννιέται αυτός ο καλοκάγαθος αγωνιστής της ζωής, με το ημίψηλο καπέλο, τα μεγάλα παπούτσια, τα φαρδιά ρούχα και το «συμβολικό» αυτό μουστάκι. Παλεύοντας για επιβίωση και αξιοπρέπεια, βαδίζοντας σε ένα κόσμο κοινωνικής αδικίας και ανισότητας, με μοναδικό στήριγμα ένα μπαστούνι από μπαμπού, να συμβολίζει από τη μια το θάρρος του και από την άλλη την αναγκαιότητα του να προσαρμόζεται στις συνθήκες.
Η ταινία «Το χαμίνι» θεωρήθηκε η πρώτη του κορυφαία δημιουργία και βγήκε στη μεγάλη οθόνη το 1921. Ένα αριστούργημα που φαντάζει αυτοβιογραφικό, τόσο πολύ ταυτισμένο με τα φτωχικά παιδικά του χρόνια, απόλυτα ταυτισμένο με τον κινηματογραφικό του χαρακτήρα από εκεί και πέρα. Η ειρωνεία της τύχης, ανέδειξε τον Τσάρλι Τσάπλιν, από εκείνη τη στιγμή, στον πιο αγαπημένο κωμικό και τον πιο ακριβοπληρωμένο ηθοποιό της εποχής του, με τις εβδομαδιαίες του απολαβές να ξεκινούν από τις 10.000 δολάρια. Τα επόμενα χρόνια θα είναι η πιο δημιουργική περίοδος της ζωής του. Και ο ίδιος αναδεικνύεται ίσως στον μεγαλύτερο μίμο που πέρασε ποτέ. Με μία απλή κίνηση του χεριού του ή ένα βλέμμα, μπορούσε σε δευτερόλεπτα να κάνει το γέλιο δάκρυ και το αντίθετο.
Από το 1919 και μαζί με δύο άλλους μεγάλους ηθοποιούς της εποχής, τη Μαίρη Πίκφορντ και τον Ντάγκλας Φέρμπανκς, είχε ιδρύσει την εταιρεία United Artists, γνωρίζοντας την καταξίωση και τεράστιες εισπρακτικές επιτυχίες σε κάθε του ταινία, λειτουργώντας ο ίδιος ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης, ηθοποιός και παραγωγός.
Η τεχνολογία του ομιλούντος κινηματογράφου και η τέχνη της παντομίμας
Αγνοώντας πεισματικά τη νέα τεχνολογία του ομιλούντος κινηματογράφου και φοβούμενος ότι η ουσία της τέχνης του (της παντομίμας) θα χανόταν μέσα στους διαλόγους, συνεχίζει τις βουβές ταινίες. Αυτή του η «εμμονή» μας κληροδότησε «Τα φώτα της πόλης» (1931), το «Μοντέρνοι Καιροί» (1936) και πολλά ακόμα αριστουργήματα. Κάποια χρόνια αργότερα, όμως, αποφασίζει να κάνει το μεγάλο βήμα και τον ακούμε για πρώτη φορά να μας μιλά, στον σατυρικό «Μεγάλο Δικτάτορα» (1940), συγκλονίζοντας το κοινό της εποχής. Η κριτική του, όμως, θα ακουμπήσει και την κοινωνία των ΗΠΑ, με τον «Κύριο Βερντού» (1947), που έμελλε να αποτελέσει και την αρχή του τέλους της διαμονής του στη συγκεκριμένη χώρα.
Τα πολιτικά του φρονήματα σε συνδυασμό με την ισχυρή και τη βουβά ηχηρή κριτική του στο σύστημα, έφεραν απέναντί του ουκ ολίγους επικριτές. Ο Τσάπλιν κατηγορήθηκε ως κομμουνιστής από το μακαρθικό λόμπι του Χόλυγουντ. Και το 1952 του αφαιρέθηκε η βίζα από το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Ο ίδιος αυτοεξορίστηκε στο Εβέ της Ελβετίας, όπου έζησε μέχρι την τελευταία του ημέρα.
Τιμήθηκε από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου
Επισκέφθηκε την Αμερική ακόμα μία και μοναδική φορά. Το 1972, όταν η Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου τον τίμησε για την «ανυπολόγιστη συμβολή του στην εξέλιξη του κινηματογράφου, ως τη μεγαλύτερη μορφή τέχνης του 20ου αιώνα», λαμβάνοντας το μεγαλύτερο σε διάρκεια χειροκρότημα στην ιστορία των βραβείων.
Ο ηθοποιός Τσάρλι Τσάπλιν έφυγε από τη ζωή τα Χριστούγεννα του 1977, στο Εβέ της Ελβετίας, σε ηλικία 88 ετών. Άφησε πίσω του μια μοναδική κληρονομιά και ένα ασύγκριτο καλλιτεχνικό και συνάμα κοινωνικό έργο. Ακόμα και σήμερα, οι ταινίες του αποτελούν αριστουργήματα, που διδάσκουν και αγγίζουν το κοινό, προκαλώντας του έντονα συναισθήματα.
Όπως το ρίγος που διαπερνά το θεατή, καθώς ακολουθεί τον «Σαρλό» στο ποιητικό του ταξίδι ανάμεσα στα γρανάζια της μηχανής του συστήματος, στο «Μοντέρνοι Καιροί». Άνθρωπος εναντίον μηχανής, το λάδι στα γρανάζια του συστήματος, οι προσωπικές ευθύνες και ο εξαναγκασμός, η βιαιότητα της ανάγκης απέναντι στης ανάγκη της αξιοπρέπειας. Πάντα με μια σουρεαλιστική αναρχική διάθεση και ανατρεπτικό πνεύμα.
Ένας καλλιτέχνης με μοναδικό μεγαλείο
Όπως παλιότερα ένα και μόνο πλάνο του, έτσι πλέον ένας μονόλογός του αρκούσε για να δείξει το μεγαλείο αυτού του μοναδικού καλλιτέχνη, του μάγιστρου της υποκριτικής τέχνης. Σαν αυτό στο «Μεγάλο Δικτάτορα», την πρώτη του ταινία με ήχο. Πως με τόσο λίγο λόγια, μπορεί ένας άνθρωπος να προκαλέσει τόσες πολλές σκέψεις, ερωτήματα και απαντήσεις; Πως μπορεί να συνοψίσει την αλήθεια ολόκληρου του κόσμου, να αναλύσει, να συνθέσει και να εμπνεύσει; Την απάντηση την έδωσε ο Τσάρλι!
Παρακολουθώντας τον Τσάπλιν αισθάνεσαι ψυχικά πλουσιότερος και συναισθηματικά λυτρωμένος. Το να τον βλέπεις στην οθόνη, με τα φαρδιά ρούχα του και τα υπερμεγέθη παπούτσια του, είναι ένα ξεχωριστό προνόμιο που το δικαιούνται όλοι. Ένα απαράμιλλης αξίας δημόσιο αγαθό. Οι ταινίες του έχουν τη δυνατότητα να σε αφήσουν και σένα άφωνο, βουβές οι ίδιες από ήχο.
Είπε ο ηθοποιός Τσάρλι Τσάπλιν
Ο μόνος τρόπος, λοιπόν, να κλείσει ένα άρθρο για έναν τόσο σπουδαίο άνθρωπο και καλλιτέχνη είναι να παραμείνεις κι εσύ βουβός. Αφήνοντας το στα δικά του λόγια. Λόγια που εμπνέουν και χαράσσονται στην ψυχή καθενός που τα έχει ακούσει ή έστω διαβάσει:
«Η ζωή μπορεί να είναι ελεύθερη και όμορφη. Αλλά έχουμε χάσει το δρόμο. Η απληστία έχει δηλητηριάσει τις ψυχές των ανθρώπων, έχει περιφράξει τον κόσμο με μίσος. Τα μηχανήματα που προσφέρουν αφθονία μας έχουν κάνει επαίτες. Η γνώση μας έχει κάνει κυνικούς. Σκεφτόμαστε πολύ και νιώθουμε λίγο. Οι δικτάτορες ελευθερώνουν τον εαυτό τους αλλά σκλαβώνουν τους άλλους. Εσείς, ο κόσμος, έχετε τη δύναμη να φτιάχνετε μηχανές. Εσείς έχετε τη δύναμη να δημιουργείτε χαρά, να κάνετε αυτή τη ζωή ελεύθερη και όμορφη. Στο όνομα της δημοκρατίας, ας χρησιμοποιήσουμε αυτή τη δύναμη. Στο όνομα της δημοκρατίας, ας ενωθούμε!».
Δείτε επίσης:
- Σαν σήμερα: 132 χρόνια «Σαρλό», ή σερ Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν
- Τρία μεγάλα «Ιερά τέρατα» του κινηματογράφου που έγραψαν ιστορία
Εάν επιθυμείτε να σχολιάσετε το παραπάνω άρθρο ή οτιδήποτε άλλο στο Youfly, επισκεφτείτε τη σελίδα μας στο Facebook ή στείλτε μας μήνυμα στο Twitter. Για φωτογραφικό υλικό και ιστορίες, μεταβείτε στο Instagram μας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com
