Κάθε 1η Ιουνίου, οι πόρτες των θερινών σινεμά ξεκλειδώνουν.
Οι καρέκλες του σκηνοθέτη στήνονται μπροστά από τη μεγάλη λευκή οθόνη, η μυρωδιά του ποπ-κορν διαχέεται μέχρι το δρόμο, και όταν πέσει το φώς… η προβολή ξεκινάει.
Κάπως έτσι, αρχίζει ένας νέος κύκλος για κάθε καλοκαιρινή αίθουσα προβολής, με δημιουργία καινούριων αναμνήσεων για κάθε θεατή. Μια σπειροειδής πορεία όμως, που ξεκίνησε να γυρίζει πολύ παλιά και αρκετά μακριά από εμάς.
Το πρώτο θερινό σινεμά παγκοσμίως, στήθηκε στην πόλη Μπρουμ της Αυστραλίας, στην Chinatown της περιοχής. Η πρώτη του προβολή πραγματοποιήθηκε το 1916, με πρωτοβουλία μιας οικογένειας Κινέζων, που αγαπούσαν πολύ τη τέχνη του κινηματογράφου.
Πολλές φορές μάλιστα, λέγεται πως κατά τη διάρκεια των προβολών, πλημμύριζε παλίρροια την περιοχή, αναγκάζοντας τους θεατές να σηκώσουν ψηλά τα πόδια τους για να μη βρέχονται. Στην Ταϋλάνδη και στο Ιράκ, οργάνωναν επίσης θερινές προβολές στο παρελθόν, δένοντας ένα λευκό πανί ανάμεσα σε δύο δέντρα.
Σήμερα, εν έτη 2020, βλέπουμε πως δεν τα πήγαμε και άσχημα στην υιοθέτηση και εξέλιξη των θερινών κινηματογράφων. Με ανοιχτές αίθουσες, που έγραψαν πλέον τη δική τους γοητευτική ιστορία.
Πάμε στην πόλη της Αθήνας λοιπόν, να εξερευνήσουμε πέντε αγαπημένους χώρους, που παρότι, κάποιοι απ’ αυτούς, δεν άνοιξαν φέτος λόγω των συνθηκών, παραμένουν πάντα μικρά αστικά στολίδια.
Σινέ Θησείον
Ένα από τα αγαπημένα και παγκοσμίως ξακουστά θερινά σινεμά της Αθήνας, είναι το «Σινέ Θησείον», στο κέντρο της πόλης. Τη λειτουργία του ξεκινάει το 1935 και τη συνεχίζει έως σήμερα, με μία μόνο μικρή αναγκαστική διακοπή, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
Δεν είναι μόνο η ατμόσφαιρα που το κάνει ξεχωριστό, αλλά και η ιδιαίτερη θέση του, με την υπέροχη θέα στη φωταγωγημένη Ακρόπολη. Ακόμα και η διαδρομή για να φτάσεις μέχρι εκεί, είτε ξεκινήσεις απ’ το Θησείο, είτε απ’ τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, είναι άκρως γοητευτική.
Ένα σινεμά που το BBC World, σε αφιέρωμά του, το έχει ψηφίσει ως το καλύτερο του κόσμου. Άλλωστε, και η αγάπη του 74χρονου ιδιοκτήτη του, Θωμά Μανιάκη, λειτούργησε καθοριστικά, και στην ανάδειξή του αλλά και στη στενή σχέση των σινεφίλ με το χώρο.
Παλάς
Η αίσθηση που έχεις όταν μπαίνεις στο Παλάς, είναι αυτή, της οικειότητας που νιώθεις όταν μπαίνεις στην αυλή των παππούδων σου. Μια περιποιημένη ταράτσα, επί της οδού Υμηττού 109, όπου ο ιδιοκτήτης του σινεμά, Ματθαίος Πόταγας, μας πληροφόρησε ότι κληρονόμησε από τον πατέρα του και τους θείους του, που είχαν ανοίξει το 1925.
Το 1957, ο κινηματογράφος πέρασε επίσημα στα χέρια του και τον δουλεύει με τη βοήθεια της αδερφής του. «Ακολουθούσα τον πατέρα μου στο σινεμά από τα 7 μου χρόνια και έτρεχα εδώ κι εκεί προσπαθώντας να βοηθήσω» θυμάται ο ίδιος. Ακόμη μας μίλησε για την περίοδο του 50-60, όπου ο κινηματογράφος γνώρισε τη μεγάλη του άνθηση, λέγοντας πως οι άνθρωποι ενθουσιάζονταν με τους ηθοποιούς που έβλεπαν στο πανί, φωνάζοντας στους πρωταγωνιστές: «πρόσεχε τον αυτόν» ή «μην πας από εκεί» ειδικά στις ταινίες δράσης.
Μας αφηγήθηκε επίσης πως: «είχε μεγάλο ενδιαφέρον γι’ αυτούς, να βλέπουν τον τρόπο που ζούσαν οι Αμερικάνοι ή οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, τους όμορφους άνδρες και γυναίκες, καθώς και τα μεγάλα σπίτια που είχαν, ενώ οι ίδιοι μπορεί να ζούσαν πέντε άτομα σε μια αυλή».
Ένα ακόμη γεγονός που θυμάται και τον σημάδεψε, ήταν τον Αύγουστο του 1944, όταν η γερμανική περίπολος έκανε έφοδο σε ώρα προβολής και συνέλαβε τον 17χρονο ξάδερφό του, όπως και άλλα 200 νέα παιδιά από το Παγκράτι. Ένα σινεμά που γνώρισε στιγμές χαράς, ενθουσιασμούς και αγωνίες. Όλα αυτά, μαζί με την απλότητα που διαθέτει, το κάνουν να ξεχωρίζει.
Cine Paris
Ένα θερινό σινεμά στην καρδιά της Πλάκας, στην οδό Κυδαθηναίων. Νομίζω πως δεν χρειάζεσαι καν ως κίνητρο την ταινία για να πας ως εκεί, γιατί και μόνο η γραφικότητα της υπέροχης αυτής συνοικίας και η τρομερή θέα στην Ακρόπολη, είναι αρκετά για να προσελκύσουν τον οποιονδήποτε. Η ιστορία του ξεκινάει το 1920, όταν ένας Έλληνας κομμωτής που ζούσε χρόνια στο Παρίσι, θέλησε να φτιάξει ένα θερινό σινεμά, δίνοντάς του το όνομα «cine Paris». Αξίζει να πούμε πως αρχικά ο κινηματογράφος ήταν χειμερινός.
Προς το τέλος της δεκαετίας του 1960, όντας αδύνατο να αντέξει την οικονομική κρίση, μετατρέπεται στην γνωστή, τότε, μπουάτ «Ζυγός» που τραγουδούσε η Βίκυ Μοσχολιού και πολλοί άλλοι σημαντικοί ερμηνευτές. Το 1986, ο Δημήτρης Πάνος, που είχε το απέναντι περίπτερο, αγοράζει την ταράτσα και κάνει το θερινό Cine Paris, όπως ξέρουμε σήμερα και αγαπάμε. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που έχει λάβει την 4η θέση, σε αφιέρωμα της βρετανικής εφημερίδας «Guardian», ξεχωρίζοντάς το ανάμεσα στα 10 καλύτερα του είδους παγκοσμίως.
Σινέ Παράδεισος
Το 1985, μια ομάδα νέων ανθρώπων με μεγάλη αγάπη στην 7η τέχνη, ιδρύει την Κινηματογραφική Λέσχη Κορυδαλλού, προσπαθώντας να αναδείξει τον «καλό» κινηματογράφο. Μετά από 4 χρόνια και αρκετές προσπάθειες, ο Δήμος Κορυδαλλού αγοράζει το παλιό σινεμά «Βίκτωρ», μια ιστορική κινηματογραφική αίθουσα που είχε κλείσει για αρκετά χρόνια και λειτουργούσε σαν χαρτοπαιχτική λέσχη.
Στις 4 Αυγούστου του 1989, ο Τζουζέπε Τορνατόρε έρχεται στην Ελλάδα και εγκαινιάζει την ανανεωμένη αίθουσα, δίνοντάς της το όνομα «Σινέ Παράδεισος», από την ομώνυμη ταινία σύμβολο του σκηνοθέτη, που απέσπασε όσκαρ και πολλά άλλα βραβεία. Ήταν, σα να λέμε, ο μεγάλος βαπτιστής που έδωσε το χρίσμα στη μετέπειτα εκλεκτική επιλογή προβολών της λευκής οθόνης.
Στη μεγάλη εκδήλωση που διοργάνωσαν για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, εκτός του μεγάλου Ιταλού σκηνοθέτη, συμμετείχαν οι: Θ. Αγγελόπουλος, Π. Βούλγαρης, Κ. Βρεττάκος. Και κάπως έτσι, με τον καθαγιασμό από την παρουσία σπουδαίων προσωπικοτήτων, το Σινέ Παράδεισος, με τη μυρωδιά του γιασεμιού, το λικέρ και τα σπιτικά κεφτεδάκια της κ.Μαρίας, συνεχίζει μέχρι σήμερα τις προβολές του, σε έναν άκρως φιλόξενο χώρο.
Σινέ Δεξαμενή
Ένα εξίσου αγαπημένο κινηματογραφικό στέκι, στην πλατεία της Δεξαμενής του Λυκαβηττού, λίγο πιο κάτω απ’ το ομώνυμο καφέ. Το σινεμά βρίσκεται στην ιστορική Δεξαμενή στο Κολωνάκι, η οποία κατασκευάστηκε αρχικά τον 2ο αι. μ.Χ από τον αυτοκράτορα Αδριανό, και αποτελούσε μέρος του βασικού συστήματος υδροδότησης της πόλης. Σήμερα ανήκει στην ΕΥΔΑΠ και τη διαχείριση έχει αναλάβει ο Πολιτιστικός Σύλλογος των εργαζομένων της.
Πόσες άραγε παρέες διασχίζουν καθημερινά τον πλακόστρωτο δρόμο, πόσα παιδιά παίζουν στην παιδική χαρά της πλατείας, και πόσοι ακόμη βλέπουν τις ταινίες του σινεμά, αγνοώντας ότι ο χώρος αυτός αποτέλεσε, στις αρχές του 20ου αι., τόπο συνάντησης μεγάλων λογοτεχνών και ποιητών όπως: ο Γεώργιος Σουρής, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Κώστας Βάρναλης, ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Οδυσσέας Ελύτης, του οποίου ο ανδριάντας στήθηκε στην πλατεία το 1997. Επιπλέον στο ίδιο μέρος, έχουν τραβηχτεί οι δύο μοναδικές φωτογραφίες του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, από τον Παύλο Νιρβάνα.
Η αίσθηση του φωτισμένου Λυκαβηττού, η αύρα της διανόησης του περασμένου αιώνα και οι ποιοτικές προβολές ταινιών, σίγουρα είναι αρκετοί λόγοι για να σε οδηγήσουν στην είσοδο του σινεμά για μια αξέχαστη καλοκαιρινή, κινηματογραφική εμπειρία.
Σε μια αίθουσα, που μπορεί να διαθέτει σύγχρονα μηχανήματα προβολής, όμως το γιασεμί, ο βασιλικός και οι ρετρό λεπτομέρειες σε ταξιδεύουν στην παλιά Αθήνα.
Τα θερινά σινεμά δεν είναι τελικά ένας απλός χώρος κινηματογραφικής προβολής και διασκέδασης. Είναι κυρίως η σηματοδότηση για τον ερχομό του καλοκαιριού, η παρέα του μοναχικού και η χαρά της παρέας. Ένας χώρος καταφύγιο που μέσα σε 2 ώρες προβολής ξεχνάς τα πάντα.
Σα να επισκέπτεσαι ένα μέρος με μικροκλίμα, όπου οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού σταματούν στην είσοδο και μέσα έχει θέση μόνο το δροσερό αεράκι, που περνάει στον ώμο σου, σα να σε επιβραβεύει διακριτικά.
Και όπως είχε πει και ένας φίλος: «τι σε νοιάζει τι ταινία θα δούμε; Στο θερινό πάμε για την ατμόσφαιρα».
Δεν είναι κινηματογραφική ύβρις, είναι μια ανομολόγητη αλήθεια
Γράφει η Μαρίνα Ντέκα
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ YOUFLY.COM ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
