Το «Το τρίτο στεφάνι» του Κώστα Ταχτσή κυκλοφορεί σε επανέκδοση με καινούριο εξώφυλλο από τις γνωστές και πολύ πετυχημένες εκδόσεις Ψυχογιός.
Επανέκδοση του βιβλίου
Δεδομένου ότι το «Το τρίτο στεφάνι» για άλλη μια φορά στο θέατρο Παλλάς – και όπως φαίνεται θα έχει την ίδια μεγάλη επιτυχία όπως είχε και όλες τις προηγούμενες φορές – θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν μια ευκαιρία να επανακυκλοφορήσει. Όμως αυτό θα μπορούσε να ισχύει για οποιοδήποτε άλλο βιβλίο εκτός από το «Το τρίτο στεφάνι». Διότι το συγκεκριμένο βιβλίο δεν έπαψε ποτέ να κυκλοφορεί και δεν έπαψε ποτέ να πουλάει χιλιάδες χιλιάδων αντίτυπα, τα τελευταία κοντά 50 χρόνια. Απλώς κατά καιρούς έχει αλλάξει εκδοτικούς οίκους και εξώφυλλα. Είναι ίσως το πιο δυνατό best seller των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα.
Κάθε καινούρια γενιά το αγοράζει από την αρχή και όσες από τις προηγούμενες γενιές το είχαν μεν αγοράσει αλλά είτε το είχαν χάσει είτε τους έχει φθαρεί το ξανααγοράζουν. Συν το γεγονός ότι υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν αγοράσει κάθε καινούρια του έκδοση για συλλεκτικούς λόγους. Αυτή λοιπόν είναι η καινούρια έκδοση με το καινούριο εξώφυλλο από τον Ψυχογιό ενός κλασσικού αλλά και συγχρόνως τόσο μοντέρνου βιβλίου. Ποια είναι όμως η ιστορία αυτού του μοναδικού best seller;
Το Τρίτο Στεφάνι αρχικά δεν είχε αποδοχή
Το Τρίτο Στεφάνι του Κώστα Ταχτσή αντίθετα με ότι μπορεί να πιστεύουν πολλοί όταν κυκλοφόρησε στις αρχές της δεκαετίας του ’60, ούτε κανένα κυκλοφοριακό θρίαμβο γνώρισε αλλά ούτε και εντυπωσίασε την πνευματική ελίτ της εποχής. Σίγουρα σε κάποιους θα είχε αρέσει, από τους φίλους του Ταχτσή τότε, που τους το είχε χαρίσει αλλά ούτε κριτικές γράφτηκαν, ούτε καν προκάλεσε αυτό που θα φανταζότανε κάποιος σήμερα ότι θα μπορούσε να έχει συμβεί με ένα βιβλίο τότε. Δηλαδή μια δημόσια διαμάχη στην τύπο πχ μεταξύ των υποστηρικτών του και σε αυτών που δεν τους άρεσε. Καμία σχέση.
Το βιβλίο πέρασε τελείως ντούκου, άλλωστε ήταν έκδοση του ίδιου του Ταχτσή. Ο οποίος πλήρωσε τα πάντα και προσπάθησε και να το διακινήσει προς το κοινό αλλά και προς του ιθύνοντες εκείνης της εποχής χωρίς αποτέλεσμα. Όχι ενός καθιερωμένου εκδοτικού οίκου που θα μπορούσε να το «σπρώξει» όπως λένε σε αυτές τις περιπτώσεις. Μάλιστα ο Μένης Κουμανταρέας χρόνια μετά και κυρίως μετά τον πρόωρο και τραγικό θάνατο του Ταχτσή, είχε πει πως τότε η Ελένη Βλάχου τον είχε ρωτήσει τη γνώμη του για την αξία αυτού του βιβλίου. Αν έπρεπε να το προβάλλει από τις εφημερίδες και τα περιοδικά της, αλλά η απάντηση του ήταν αρνητική.
Η αναγνώριση ήρθε στη συνέχεια
Το μετάνιωσε εκ των υστέρων αλλά ήταν πια πολύ αργά. Αλλά δεν ήταν ο μόνος που το είχε απορρίψει. Η Έλλη Αλεξίου το περιέγραψε ως «δυο λαϊκές γυναίκες που κουτσομπολεύουν σε μια αυλή γεμάτη μπουγαδόνερα»…
Τα χρόνια πέρασαν, ο Ταχτσής είχε αποκτήσει ένα σχετικό όνομα στην κόσμο των γραμμάτων, αλλά ο πολύ κόσμος δεν τον ήξερε. Εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ’70 το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά από ένα σοβαρό εκδοτικό οίκο, οποίος ήταν δημιούργημα μιας σοβαρής γυναίκας και διανοούμενης της Λένας Σαββίδη. Αδελφής του Χρήστου Λαμπράκη και συζύγου του κορυφαίου καβαφιστή Γιώργου Σαββίδη. Η οποία το προσπάθησε πολύ και το βιβλίο άρχισε να διαβάζεται και εκεί λειτούργησε το στόμα με στόμα και οι πωλήσεις του άρχιζαν να ανεβαίνουν αλματωδώς. Το βιβλίο άρχισε να διαβάζεται και να αρέσει πολύ και τα ανήσυχα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση βοήθησαν πολύ σε αυτό.
Λίγα λόγια για το Τρίτο Στεφάνι
Το Τρίτο Στεφάνι είναι ένας τεράστιος μονόλογος μιας γυναίκας που σε κάποιον ή κάποια μιλάει, βρίζει ασταμάτητα την κόρη της. Συγχρόνως διηγείται τη ζωή της και την πορεία της οικογένειάς της, το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Το βιβλίο είναι γραμμένο με πολύ χιούμορ, με άψογη γνώση της ιστορίας όπως και γνώση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της μέσης ελληνικής οικογένειας μακριά από ωραιοποιήσεις και γραφικότητες, και η γλώσσα του είναι απλή αλλά όχι επιτηδευμένα λαϊκή στα ελληνικά που τα μιλούσε μια μικρο- προς μέσο-αστή νοικοκυρά εκείνης της εποχής.
Κάπως επιτηδευμένα βέβαια με την έννοια ότι κάποια είναι και χαρακτηριστικά έκφρασης του τότε ήταν υπερτονισμένα. Μέσα από την ιστορία της «Νίνας» όπως λέγεται η ηρωίδα βγαίνει όλη η ιστορία της Ελλάδος στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα όπως θα την έβλεπε και θα την περιέγραφε ένας απλός άνθρωπος που δεν την διάβασε, ούτε την ανέλυσε, απλά τη διάβασε.
Το Τρίτο Στεφάνι και η διαχρονικότητα του
Συγχρόνως βγαίνει και αυτό το ξεχωριστό κάτι, μια ακτινογραφία ας πούμε, της μέσης οικογένειας, της μέσης Ελληνίδας χωρίς άγχος για το αν θα φανεί προοδευτική ή συντηρητική. Πάνω από όλα βέβαια είναι ένα πολύ ενδιαφέρον και απολαυστικό στο διάβασμα του βιβλίο. Αυτό βέβαια είναι και η μεγαλύτερη δύναμη του, όσον αφορά τη σχέση του με το κοινό.
Ο Ταχτσής δεν έγραψε κάτι τόσο σημαντικό ούτε πριν, ούτε μετά και πολλοί που δεν τον συμπαθούσαν το χρησιμοποίησαν αυτό. Είτε αποκαλώντας τον ως ο συγγραφέας του ενός βιβλίου, είτε αφήνοντας υπόγεια διαδόσεις να κυκλοφορούν πως το βιβλίο είτε έγινε με τη βοήθεια κάποιου άλλου, είτε στην ουσία το έγραψε κάποιος άλλος. Μάλιστα είχε κυκλοφορήσει και μια φήμη που δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ ότι ο Τσαρούχης με τον ο οποίο ήταν σε μόνιμη κόντρα μαζί του από τα νιάτα του είχε πει πως το βιβλίο του το έγραψε σχεδόν όλο εκείνος. Όσον αφορά τον «συγγραφέα του ενός βιβλίου» αυτό δε σημαίνει κάτι γιατί έχει ξανασυμβεί. πχ και η Μάργκαρετ Μίτσελ ένα βιβλίο έγραψε σε όλη της ζωή αλλά αυτό ήταν το «Όσα παίρνει ο άνεμος».
Ταχτσής – Τσαρούχης
Όσον αφορά τις κατηγορίες των δεύτερων ναι μεν το πνεύμα και το ύφος του Τσαρούχη θα μπορούσε να παραπέμψει στον τρόπο που μιλάει και σκέφτεσαι η ηρωίδα. Αλλά και ο Ταχτσής δεν ήταν ένας αμόρφωτος άνθρωπος. Αντίθετα ήτανε ένας καλλιεργημένος άνθρωπος και Έλληνας και κοσμοπολίτης. Επιπλέον είχαν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με τον Τσαρούχη παρόλη τη διαφορά της ηλικίας τους.
Είχε μια… σπάνια ικανότητα ο Κώστας Ταχτσής σαν προσωπικότητα να τραβάει με τα λόγια ή τις πράξεις του όλους τους κεραυνούς επάνω του. Και δε φαινότανε να τον ενοχλεί ιδιαίτερα αυτό. Μάλλον του άρεσε, σίγουρα κάποιες φορές το προσπαθούσε αν και εξαιτίας αυτού το γεγονότος είχε και εμπειρίες όχι τόσο καλές. Σίγουρα και αυτό το γεγονός της συνεχούς παρουσίας του στη δημοσιότητα με θετικό ή αρνητικό τρόπο βοήθησε στη δημιουργία του μύθου και του ίδιου και του έργου του. Και τελικά αυτοί οι κεραυνοί συνέχισαν να χτυπούν, εκτός από τον ίδιο και το βιβλίο του στην αρχή αλλά και όσους τα κατοπινά χρόνια ασχολήθηκαν μαζί του. Όσο βέβαια ο αυξανόταν ο αριθμός των κεραυνών, τόσο αύξανε και το κοινό του.
Όπως έλεγε και η Μέι Γουέστ «μπορείτε να με βρίσετε όσο θέλετε, αρκεί προηγουμένως να έχετε πληρώσει το εισιτήριο σας».
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, χωρίς αναφορά, με ενεργό σύνδεσμο (link) Youfly.com.
