Επίμονη διαχρονική νοσταλγία … Το παρελθόν είναι πάντα εδώ! Επιστρέφει. Ξανά και ξανά! Το ανακαλούμε κάθε τόσο, σε δύσκολες αλλά και ευφρόσυνες περιστάσεις.
Είτε με τη μορφή μιας ελαφρά ξεθωριασμένης νοσταλγίας για εκείνους που το έζησαν· είτε τυλιγμένο με την μυθική αχλύ του χρόνου για όσους απλά το φαντάστηκαν και τον έπλασαν μέσα από τις αναδιήγησεις των παλαιότερων, πάντα με εκείνο το μονότονα συγκαταβατικό ύφος μόνιμης αναπόλησης του «αχ εσείς δεν τα προλάβατε αυτά…», το παρελθόν ορθώνεται πάντα ενώπιον μας και τονίζει εμφατικά την εξιδανικευμένη παρουσία του.
Μια παράξενη και ίσως λανθάνουσα συγκίνηση με κυριεύει κάθε Τρίτη και Τετάρτη βράδυ, καθώς παρακολουθώ, σε επανάληψη, τη ιστορική εκπομπή του Διονύση Σαββόπουλου στην ΕΡΤ «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι»… Παρά την ψηφιακή της αποκατάσταση, τα χρώματα παραμένουν πεισματικά ελαφρώς ξεθωριασμένα, ο ήχος ακούγεται λίγο «συναχωμένος», μια γελάει μια κλαίει, αλλά τι σημασία έχει;
Τίποτα δεν μπορεί να σκιάσει τη σαρωτική δύναμη της αναπόλησης σε περασμένα χρόνια, όταν στη δεκαετία του 80, ως παιδιά, δε χάναμε επεισόδιο κάθε Σάββατο βράδυ, προκειμένου να απολαύσουμε τους αγαπημένους μας τραγουδιστές, να δούμε τους μύθους μας σε απρόβλεπτες ερμηνείες, να ενημερωθούμε για τις νέες κυκλοφορίες αγαπημένων μας δίσκων!
Με λίγα λόγια, ήταν η εποχή που μουσικές εκπομπές στην ΕΡΤ έκαναν ο Σαββόπουλος, ο Θάνος Μικρούτσικος, η Μαλβίνα Κάραλη, η Λιλάντα Λυκαρδιοπούλου…! Και σχόλιο ουδέν…
Πόσο μακρινή μοιάζει άραγε η εποχή των μόλις δυο τηλεοπτικών σταθμών, σήμερα, στην εποχή του διαδικτυακού εθισμού στην απρόσκοπτη πληροφορία επί παντός; Που όλα είναι απλόχερα διαθέσιμα; Που τίποτα δε λογίζεται ως συλλεκτικό και σπάνιο;
Αναρωτιέμαι πως θα έβλεπε ένας πιτσιρικάς σήμερα εκείνο το αφιέρωμα στους ραδιοπειρατές των FM και την έκκληση της εκπομπής για ελεύθερη -επιτέλους- ραδιοφωνία! (Η ελεύθερη τηλεόραση έμοιαζε άπιαστο όνειρο τότε ακόμα!)… Ή το ρεπορτάζ για τη βιομηχανία του δίσκου, από το εργοστάσιο παραγωγής βινυλίων μέχρι τους μηχανισμούς προώθησής τους στα αμέτρητα καταστήματα δίσκων εκείνης της εποχής, που πλημμύριζαν με κόσμο, ιδιαίτερα την περίοδο των εορτών! Ίσως από αυτή την οπτική, το «Ζήτω το ελληνικό τραγούδι» να αποκτά την αξία ενός αρχειακού ντοκουμέντου…
Πρόσωπα που πέρασαν από την εκπομπή
Στην εκπομπή αυτή, έκαναν το πέρασμα τους πρόσωπα της δικής μας μυθολογίας, παρόντες και απόντες σήμερα, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, ο Στράτος Διονυσίου, η Καίτη Γκρέυ, ο Γιώργος Ζαμπέτας ( δείτε το επεισόδιο που εισβάλλει στο studio κατεδαφίζοντας έναν τοίχο, ακούστε πως εκφέρει λόγο ένας αληθινός μάγκας!), ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, οι παραγωγοί αδερφοί Φαληρέα… Στο πλάι τους, νεότατοι και πολλά υποσχόμενοι τότε καλλιτέχνες, «στον ανθό του μέλλοντος τους», όπως ο Νίκος Πορτοκάλογλου με τους Φατμέ, ο Τζίμης Πανούσης με τις Μουσικές Ταξιαρχίες, οι αδερφοί Κατσιμίχα, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου να ηχογραφεί τα «Χαιρετίσματα στην εξουσία», η Λένα Πλάτωνος, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο Νίκος Παπάζογλου από το Αγροτικό, ο Γιάννης Γιοκαρίνης, ακόμα και η Άννα Βίσση με τον Νίκο Καρβέλα, σε ένα σουρεαλιστικό αποκριάτικο σκηνικό…
Το τζουκ-μποξ με τη φωνή του Σταμάτη Φασουλή, οι προτιμήσεις και οι αφιερώσεις των τηλεθεατών, οι νέες κυκλοφορίες δίσκων που σήμερα θεωρούνται πλέον κλασικοί, οι θρυλικοί εναρκτήριοι μονόλογοι του Σαββόπουλου – που τους απολαμβάνουμε πλέον μόνο στα live του-, όλα αυτά έκρυβαν μια επιτηδευμένη αφέλεια αλλά και μια παράξενη ομορφιά, ίσως αυτή του βιώματος, το οποίο ανήκει πλέον ανεπιστρεπτί στη σφαίρα ενός παρελθόντος, που από βαθύ κόκκινο της έχει πλέον ξεθωριάσει σε ένα γλυκερό και ενίοτε εξιδανικευτικό ροζ… ή ίσως εμείς θέλουμε να το βλέπουμε έτσι… και ποια η διαφορά εν τέλει;
Αναπόφευκτο συμπέρασμα
Αυτό που προκύπτει ως αναπόφευκτο συμπέρασμα, είναι πως εκπομπές με άποψη για το ελληνικό τραγούδι, πέρα από τα τηλεοπτικά κρασοκατανυκτικά ξεφαντώματα του Σαββατόβραδου, απουσιάζουν σήμερα από την ελληνική τηλεόραση! Και όσο κι αν το star system του 80 θεωρείται σήμερα ρετρό και η έννοια του μουσικού album παρωχημένη δυστυχώς, επιβάλλεται η ύπαρξη ευφάνταστων και πρωτότυπων εκπομπών αφιερωμένων στο εγχώριο τραγούδι μας, το παλαιότερο αλλά και το σύγχρονο. Πόση εντύπωση μου έκανε το μήνυμα ενός συνομήλικου φίλου, την περασμένη εβδομάδα, βραδάκι Τετάρτης, που μου έγραφε επί λέξει: «Είναι δυνατόν η καλύτερη εκπομπή που παίζεται σήμερα στην ελληνική τηλεόραση να είναι το Ζήτω το Ελληνικό Τραγούδι;»…
Μετά από τριάντα έξι περίπου χρόνια, πράγματι είναι;;;
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ:
(Τα Χριστούγεννα του ‘87, θυμάμαι, κυκλοφόρησε και ένας διπλός δίσκος με τις καλύτερες στιγμές από τις εκπομπές αυτές, με φινάλε το συγκινητικό «Χάρτινο το φεγγαράκι», με το οποίο έκλεινε και το τελευταίο επεισόδιο! Αδημονούσα! Πλήθος καλεσμένων στον δίσκο, απρόσμενες συνυπάρξεις… μα το συνολικό αποτέλεσμα παραδόξως με απογοήτευσε! Βλέπετε, είχα συνηθίσει αλλιώς τον Διονύση στους δίσκους του: αμφισβητία, τραχύ, ευθύβολο, ροκ με τον δικό του προσωπικό τρόπο, πολιτικό με ένα στίγμα περιθωρίου! Προφανώς, στη νεανική μου συνείδηση, ήταν άλλος ο «παρουσιαστής» μιας τηλεοπτικής εκπομπής και άλλος ο «αντισυμβατικός» τροβαδούρος! Δε νομίζω ότι έχω ακούσει ξανά τον δίσκο αυτό από τότε…).
Δημήτρης Πατώκος
